Лептоспироз ауруы туралы реферат

Лептоспироз табиғи зооноздық инфекциялық ауру, бауыр зақымымен сипатталады, және де — бүйрек және жүйке жүйесі жалпы интоксикация жағдайында. Жиі геморрагиялық симптомдар мен сарғаю жүреді. Лептоспироздың қоздырғышы шырышты мембраналар немесе зақымданған терілер арқылы ағзаға еніп кетуі мүмкін. Инфекциядан бастап лептоспироздың алғашқы клиникалық көріністеріне бірнеше күнден бір айға дейін уақыт кетуі мүмкін. Лептоспирозды ерте диагностикалау кезінде қан препаратында лептоспираны микроскопиялық анықтау маңызды рөл атқарады, Бакпосевтің нәтижелері ретроспективті.

Лептоспироз

Патогеннің сипаттамасы

Лептоспироз Leptospira interrogans туғызады. Бұл грам-теріс аэробты жылжымалы спиральды таяқша, спироцет тәрізді. Қазіргі кезде 230-дан астам лептоспира серовары бөлінді. Бактериялар қоршаған ортаға қалыпты төзімді, күн сәулесіне ұшыраған кезде патогендік лептоспира жоғалады, жоғары температура. Суда әртүрлі штамдар бірнеше сағаттан бір айға дейін болуы мүмкін. Құрғақ топырақта лептоспираның өміршеңдігі 2 сағат бойы сақталады, батпақта — 10 айға дейін. Мұздауға шыдамды бола алады, дымқыл топырақта және суда қыста өмір сүре алады. Лептоспира 1-2 күн тамаққа сақталады. Бір пайыздық тұз қышқылына және фенолды жарты пайыздық ерітіндіге ұшыраған 20 минут ішінде өлді.

Табиғатта лептоспироздың негізгі резерваты кеміргіш болып табылады (тышқандар, егеуқұйрықтар, сұр вольтер) және жұқпалы сүтқоректілер (кірпіктер, шрифтер). Шаруа қожалығы сондай-ақ жұқтыру көзі болып табылады (шошқалар, қойлар, сиырлар, ешкі, жылқылар), жүн мүк шаруашылықтарындағы жануарлар, иттер. Жануарлар аурудың бүкіл кезеңінде жұқпалы болып табылады. Кеміргіштер созылмалы лептоспироздан зардап шегеді, несеппен патогенді шығару. Адамнан лептоспироздың берілуі екіталай.

Лептоспироз фекальды-ауыз механизмімен негізінен сумен таралады. Бұдан басқа, Контакт пен тамақ арқылы берілу ықтималдығын атап өтуге болады (ауытқу) бойынша. Адам шырышты мембраналар немесе терінің микротраумалары арқылы лептоспирозға инфекцияға ұшырайды. Инфекция бактериялармен ластанған суда болғанда пайда болуы мүмкін (және суды сіңіру), шаруашылық жануарлармен жұмыс істеу.

Адамның осы инфекцияға табиғи сезімталдығы жоғары. Лептоспирозды ауыстырғаннан кейін иммунитет тұрақты және ұзаққа созылады, бірақ осы сероварлы бактерияларға тән және басқа антигендік құрылымы бар лептоспирамен қайта зарарсыздандыруы мүмкін.

Лептоспироздың патогенезі

Лептоспираға арналған инфекция қақпасы ас қорыту жолының шырышты қабаты болып табылады, назофаринс, кейде – жыныс мүшелерінің және зәр шығару жолдарының, сондай-ақ теріге зақым келтіреді. Патогенді енгізуге патологиялық өзгерістер жоқ. Лептоспира лимфа ағынымен таралады, лимфа түйіндерінде орналасады, онда өсіру, және ағзалар мен жүйелер арқылы қанайналым жүйесі шашырау арқылы. Лептоспирая тропны макроцитикалық фагоциттерге, бауыр тінінде жиналуға бейім, көкбауыр және бүйрек (кейде – өкпеде) жергілікті қабыну тудырады.

Лептоспироздың белгілері

Лептоспироздың инкубациялау кезеңі бірнеше күн аралығында өзгереді, бір айға дейін, Орташа 1-2 апта. Ауру дереу басталады, температураның күрт көтерілуінен жоғары сандарға дейін, ауыр уыттану және ауыр уыттану белгілері бар (қарқынды бас аурулары, мальгия, әсіресе бұзау және бұлшық еттерде, әлсіздік, ұйқысыздық, анорексия). Емдеу кезінде гиперемия мен бетінің ісінуі байқалады, мұрынның ернеуінде және қанатында гематетипронды бөртпе пайда болуы мүмкін, Везикулалардың мазмұны геморрагиялық сипатқа ие. Conjunctiva тітіркендіреді, склера енгізілді, шырышты қабатының орташа гиперемиясы, орофаринс, Субмукозалық қабаттағы қан кетулерді байқауға болады.

Денедегі негізгі немесе петехиальді бөртпелер, аяқтар 2-4 күннен кейін пайда болады. Бөртпе бірнеше сағаттан бірнеше күнге дейін созылуы мүмкін. Геморрагиялық синдром (петехиа және қан кету) аурудың алғашқы күндерінен бастап лептоспироз клиникасын толықтыра алады. Ауыр ағымды қолтықтарда және локте қапталған геморрагиялық бөртпе жүруі мүмкін, гематурия (несептегі көрінетін қанды қоспаға дейін), мұрын, аналық, асқазан-ішек өтетін қан, гемоптиз (геморрагиялық өкпе ісінуіне дейін төмендейді).

Тыныс алу жүйесінің бұзылуы алғашқы күндерде әдетте белгісіз, инфекцияның даму кезеңінде пайда болады және қалыпты және ауыр жолмен аурудың ортасында геморрагиялық синдроммен патогенетикалық байланыс бар. Жүрек ақаулары (ритмнің өзгеруі, керең жүрек тондары, перифериялық қан қысымының төмендеуі) интоксикация синдромымен байланысты.

Бұдан басқа, пациенттер асқорыту жүйесіндегі ауытқулар туралы хабарлайды: іш ауруы, айнуы мен құсу, гепато және спленомегалия, дұрыс гипохондриядағы пальпация кезінде ауырлық пен нәзіктік. Бауырлық сарғаю кейде дамиды: сары склера, теріні қарқынды шафранның түсімен боялады, нәжістің түсі өзгерді, несеп сыра шегіне жетеді. Науқастар кедір-бұдырлы теріден бұзылуы мүмкін.

Бүйректің зақымдануы кезінде науқастар бел аймағындағы ауырсынудан шағымданады, олигуриямен белгіленген (анурияға дейін), несеп қараңғы болады, жиі қанмен. Pasternack белгілері – оң. Жүйке жүйесінде байқалған жүйке жүйесінің бұзылулары, бас аурулары, алаңдаушылық тудырады, жағымсыздық. Сигналдың симптомдары болуы мүмкін (10-15 аралығында% Ауру науқастарының арасында сероздық менингит клиникасы көрсетіледі).

Лептоспирозбен ауырған бір апта бойы сақталады, содан кейін температура өте төмендеуі байқалады. Кейде қызудың толқыны бар. Бұдан кейін қайта қалпына келтіру кезеңі басталады, онда симптомдардың біртіндеп төмендеуі және органның қызметін қалпына келтіру бар. Уақытылы медициналық көмекке және аурудың қалыпты ауырлығына байланысты қалпына келтіру әдетте 3-4 аптада болады. 20-30 аралығында% инфекция қайталануы мүмкін, онда безгегі мен миоргандық бұзылулардың ауырлығы аз, шабуылдардың ұзақтығы әдетте бірнеше күн. Жалпы, қайталанатын инфекция 2-3 айға дейін созылуы мүмкін.

Лептоспироздың асқынуы

Аурудың жиі асқынғандығы бүйрек жеткіліксіздігі болып табылады. Ауыр жағдайларда бұл бірінші аптада дами алады, өлімнің жоғары деңгейін қамтамасыз етеді – 60-тан астам %. Бауыр жеткіліксіздігі басқа асқыну болуы мүмкін, өкпе тінінде қан кету, Бүйрек үсті бездері, бұлшықеттерде, ішкі қан.

Басқа нәрселермен қатар, жүйке жүйесінің асқынуы мүмкін: Менингит, Менингоэнцефалит. Органның асқынуы: иридр және иридоциклиттер. Лептоспироз екінші бактериялық инфекцияның пайда болуына ықпал етуі мүмкін: қайталама пневмония, абсцесс, жартастар.

Лептоспироздың диагностикасы

Лептоспирозға арналған жалпы қан анализі үшін бактериялық инфекцияның суреті көрінеді – нейтрофильді лейкоцитоз, таралуы бар, ESR ұлғайтылды. Биіктік кезеңі эритроциттердің мазмұнын және эозинофилдердің және тромбоциттердің концентрациясын төмендетуі мүмкін.

Органдар мен жүйелердің жай-күйін талдау кезінде біз қан биохимиялық талдауын қолдана аламыз (бауырдағы функционалдық бұзылыстардың белгілерін белгілейді), зәрді сынау (микрохурия анықталуы мүмкін, сарғаю белгілері). Геморрагиялық синдром кезінде ұйысу туралы зерттеу жүргізіледі — коагулограмма. Лептоспирозбен науқас бүйректің зақымдануы жағдайында нефролог кеңес береді, бүйрек ультрадыбыспен жүргізіледі. Сигналдық симптомдар — белдік пункциясының көрсеткіші.

Нақты диагноз қан бэкхакиозында (лептоспира микроскоп арқылы қан тамшысында табылуы мүмкін), Кейбір жағдайларда қоректік ортада патогенді және бакпосев таңдауын жасайды. Лептоспираның мәдениетін ұзақ уақытқа өсіруді ескере отырып, егу диагноздың ретроспективті растамасы үшін маңызды. Серологиялық диагноз жұптасқан сарысуда фразма мен ГРК арқылы жүргізіледі. Аурудың биіктігінде антидене титрі көбейе бастайды, Екінші талдаулар емделу кезеңінде қабылданады. Лептоспирозға диагноз қоюдың өте ерекше және сезімтал әдісі ПТР арқылы бактериялық ДНҚ анықтау болып табылады. Диагноз аурудың алғашқы күндерінен бастап жасалуы мүмкін.

Лептоспирозды емдеу

Лептоспирозы бар науқастар ауыр асқынулардың ықтималдылығымен ауруханаға жатқызылуы және уақыт бойынша дененің жай-күйінің клиникалық және зертханалық мониторингі үшін. Пациенттер жылудың барлық кезеңінде төсек демалысын және температураны қалыпқа келтіргеннен кейін 1-2 күннен кейін көрсетіледі. Бүйрек жетіспеушілігінің белгілері болған жағдайда науқастар төсекте қалады. Диеталық шектеулер бауырдың және бүйректің функционалды бұзылуына сәйкес тағайындалады.

Этиотропты терапия антибиотиктерді қолдануды қамтиды. Лептоспироз кезде, бензилпенициллин өзін жақсы дәлелдеді, внутримышечно басқарады. Баламалы түрде ампициллин ішілік түрде енгізілуі мүмкін. Доксициклинмен емделген ауыр лептоспироз. Терапевтік шаралар кешеніне лепоспиралға қарсы гетерологиялық иммуноглобулиннің.

Нақты емес терапия бойынша шаралар детоксикацияны қамтиды, симптомдық құралдар, тыныс алу және жүрек-қантамырлық жүйелер мен қан реологиясын бақылау. Жедел бауырдың жеткіліксіздігі жағдайында, бүйрек немесе жүрек жеткіліксіздігі, өкпе ісінуі қарқынды терапияның дәстүрлі шараларына негізделген.

Лептоспироздың болжамдары және алдын-алу

Лептоспирозда әдетте қолайлы прогноз бар, өлімге әкелетін жағдайлар негізінен жеткіліксіз немесе уақтылы берілмеген медициналық көмекке және дененің әлсіреген күйіне байланысты. Қазіргі уақытта лептоспироздан болатын өлім 1-2 жастан аспайды%. Бұл көрсеткішті 15-20 дейін арттыру% жаппай эпидемия кезеңінде мүмкін болады.

Лептоспироздың алдын алу, ең алдымен, ауыл шаруашылығы жануарларының ауруларына бақылау жасауды білдіреді, сондай-ақ кеміргіштердің көбеюін шектеу (қала құрылыстарын дератизациялау, ауыл шаруашылығы фермалары). Санитарлы-гигиеналық шаралар су көздерінің жай-күйін бақылауды қамтиды (халықтың қажеттіліктері үшін суды қабылдау орындары, және қоғамдық жағажайлар), ауылшаруашылық жерлері. Нақты вакцинациялау шаралары адамға лептоспирозға қарсы вакцинаны енгізуді білдіреді, жануарлармен жұмыс істеу, немесе азаматтарға, лептоспироздың пайда болу кезеңінде эпидемиялық фокуста.

Син. Васильев -Вейль ауруы.

Анықтамасы.Лептоспироз–Leptospira туыстығына жататын қоздырғыштарымен шақырылатын, зооноздар тобына жататын, бүйрек, бауыр және жүйке жүйесінің зақымға ұшырауымен, қызбамен, миалгиялармен, улану, геморрагиялық синдромдарымен сипатталатын табиғи ошақты жедел жұқпалы ауру.

Тақырыптың маңыздылығы. Лептоспироз –кең таралған ауру. Барлық континенттер мен елдерде кездеседі: Ресейде –77%, Қазақстанда – 9,7%, Украинада –6,4%, Белоруссияда 2,6%, Өзбекістанда- 2,3%. Өлім-жітімділігі жоғары көрсеткіштерде:3-10% - 25-40%.

Тарихи мәліметтер.Аурудың клиникалық көріністерін (жұқпалы сарғыштану) неміс ғалымы А.Вейль 4 науқаста анықтап жазған. 1888ж. С.П.Боткиннің шәкірті Н.П.Васильев осы аурудың 17 жағдайы жайлы жариялаған. Бұл ғалым жаңа ауруды Боткин ауруынан (катаралді сарғыштану) айырмашылығын дәлелдеп дара нозологиялық бірлікке жатқызады. Ауруды Васильев -Вейль ауруы деп атап кеткен. 1914-1915 жж. жапондықтар А.Инадо мен басқалары науқастан Leptospira icterohaemorrhagica қоздырғышын бөліп алып, оны спирохеталар тұқымдастығын анықтаған. Сонғы жылдары барлық елдерде лептоспиралардың әр түрлі типтері зерттелген.

Этиологиясы.

Лептоспиралар төменгі ауа температурасына тұрақты, суда 2-3 апта, ылғалды топырақта 3 айға дейін тіршілік етеді. Сол себептен гидрофилдарға жатады. Бірақ, лептоспиралардың ультрафиолет сәулесіне, қышқылдарға, дезинфекциялаушы заттарға, сілтілектерге, қыздыруға тұрақтылығы аз.

Эпидемиологиясы. Лептоспироз – табиғи ошақты зооноз. Аурудың көзі - әртүрлі жабайы және ауылшаруашылық жануарлар. Жануарлардың арасында ауру урино-оралді механизм арқылы тарайды. Ауру жануарлар қоздырғышты зәр арқылы бөліп суды, топырақты, шөпті залалдап аурудың табиғи және антропургиялық (шаруашылық) ошақтары пайда болған. Табиғи ошақтарда (орман, дала, тундра, көл аймақтары) аурудың көзі және резервуары – жабайы жануарлар: кеміргіштер, кірпілер. Антропургиялық ошақтарда (ауыл, қала) аурудың көзі – ауылшаруашылық жануарлар (әсіресе, ірі қара мал, ұсақ қара мал, шошқалар), егеуқұйрықтар, тышқандар, үй жануарлары (иттер). Қалалық ошақтарда аурудың негізгі көзі –қара және сұр егеуқұйрықтар, иттер. Олардың эпидемиологиялық ролі өте маңызды.

Адам аурудың көзі болып табылмайды.

Аурудың берілу жолдары:

1) контактілі – тері, шырышты қабықшалар арқылы. Адамдар ағымы жоқ суаттарда шомылу үстінде, сонымен қатар балық аулау, шаяндарды ұстау, шөптің үстінде жалаң аяқ жүру, егістіктерде, бау-бақшаларда өнімдерді жинау, саңырауқұлақтарды жинау, сырқат жануарларды күту, мал сойып ет бөлшектеген кезінде ауруды жұқтыруы мүмкін;

Алиментарлы - кеміргіштер арқылы залалданған су, әр түрлі азық-түлік өнімдерін пайдалануға байланысты (әсіресе сүтті) ауруды жұқтыруы мүмкін.

Бұл ауру әсіресе суға шомылу мерзімінде, яғни жаз айларында өршиді – тамыз айында жиі кездеседі. Бірақ қалалық ошақтарда ауру жыл бойы кездеседі.

Қабылдаушы макроорганизм. Ауруға барлық жастағы адамдар сезімтал, жиі ересектер мен жас өспірімдер аурады. Қауіпті топтарға ауылшаруашылық, жұмысшылары, ет комбинатының қызметкерлері, күріш өсіріп жинайтын адамдар, дератизаторлар, ветеринарлар, зоотехниктер, аңшылар, шахтерлер, ит ұстайтын адамдар жатады.

Патогенезі және патологиялық анатомиясы.

1 сатысы – жұқтыру сатысы. Аурудың кіру қақпалары – тері мен шырышты (ас қорыту жолдарының) қабықшалары. Асқазан қышқылы лептоспираларға әсер етпейді.

2 сатысы – біріншілік қысқа бактериемия және біріншілік паренхиматозды бекіну. Лептоспиралар қимылдығына байланысты организмге еніп аз уақытта 3-5 минуттан кейін қанға түседі. Бірақ олардың аз мөлшерде болғанынан соң, қанда сақталу мерзімі өте қысқа. Сосын лептоспиралар әр түрлі паренхиматозды ағзаларға ошақтанып, әсіресе бауырдың, көкбауырдың, бүйрек пен өкпенің ретикулогистиоцитарлы жасушаларында қарқынды көбейеді.

Патогенездін осы еқі сатылары аурудың жасырың кезеңіне сәйкес келеді.

3 сатысы – қайталанған бактериемия мен токсинемия. Көбейген лептоспиралар көп мөлшерде қайтадан қанға өтеді. Қанда бұл уақытта арнайы (лептоспираларға қарсы) антиденелер түзіліп, олардың әсерінен қоздырғыштар ыдырап қанға токсиндерін бөледі – гиалуронидаза, фибринолизин, гемолизин және т.б. Аурудың клиникалық белгіліері басталады – қызба, қалтырау, улану симптомдары. 1-ші аптаның соңында жайылмалы капилляротоксикоз қалыптасып – ішкі ағазаларда, тері бетінде геморрагиялар пайда болады. Улы заттардың салдарынан эритроциттер гемолизге ұшырап, анемия мен сарғыштану дамиды.

4 сатысы – екіншілік паренхиматозды бекіну. Қанда ыдырамаған лептоспиралар паренхиматозды ағзаларға (бауыр, бүйрек, ми қабығы және т.б.) қайтадан бекініп, ісіну және дегенеративті өзгерістер тудырады. Аурудың бұл сатысы 2-4-5 аптаға дейін созылуы мүмкін.

Лептоспиралар бүйрек тұтқыларында ұзақ сақталады. Ал жұлын сұйықтығында лептоспиралардың жиналуы менингит дамуына алып келмек.

5 сатысы - иммунитет қалыптасу, аурудың ақыры немесе нәтижелері. Аурудың 2-3-ші аптасында қанда антиденелер жиналады да, қоздырғыштар қаннан жойылады, бірақ әртүрлі мүшелерде табылатын кездері болуы мүмкін. Бұл жағдайда түрлі асқынулар дамиды.

Аурудан кейін гомологиялық (тек қана бір серологиялық түріне қарсы) тұрақты иммунитет қалыптасады.

Дата добавления: 2015-10-01 ; просмотров: 3035 . Нарушение авторских прав

ВНИМАНИЕ! САЙТ ЛЕКЦИИ.ОРГ проводит недельный опрос. ПРИМИТЕ УЧАСТИЕ. ВСЕГО 1 МИНУТА.

Сабақтың мақсаты:лептоспироз қоздырушыларыныңморфологиялық, биологиялық қасиеттерін зерттеу, лептоспирозға диагноз қою әдістерін игеру.

Кілт сөздер:лептоспироз,лептоспира,морфология,патогендіфакторлары, лептоспироз патогенезі, диагностикасы

Негізгі сұрақтар:

1. Жануарлар лептоспирозы қоздырушыларының морфологиясы және биологиялық қасиеттері.

2. Лептоспироз кезіндегі аурудың дамуы (патогенезі), клиникалық көріністер және патологанатомиялық өзгерістер.

3. Лептоспирозды бактериялогиялық балау

4. Лептоспирозды серологиялық балау.

Лептоспироз -аз уақыттық безгекпен,қан аздықпен(анемия),кілегей және сірі қабықтардың сарғыш тартуымен, гемоглобинуриямен, геморрагиялық диатезбен, кілегей қабықтар мен

терінің өліеттенуімен, ас қорыту ағзаларының атониясымен және түсік тастаумен сипатталатын жұқпалы ауру.

Қоздырушылары мен олардың сипаттамалары:

Лептоспиралар Leptospiraceae тұқымдасына жатады. Екі түрі бар: зардапты - L. interrogans және сапрофитті - L.biflexa.

Жануарлар патологиясында төмендегі серотоптардың маңызы зор: L.pomona, L.hebdomadis, L.tarassovi, L.canicola, L.grippotyphosa,

Лептоспира - спираль тәрізді, түзу немесе айналмалы қозғалғыш бактериялар. Микробтың ұшы ілмек тәрізді иіліп келеді де осыған қарап оларды оңай тануға болады. Ал өсінділерде кейбір штамдардың клеткаларының ұштары түзу болуы мүмкін (ілмексіз лептоспиралар). Лептоспиралардың орташа ұзындығы 6-20 мкм, ені 0,1-0,6 мкм. Ұзындығына қарай спираль иректерінің саны 20-ға дейін жетеді. Ұзақ уақыт in vitro өсірген кезде кейбір клеткалардың ұзындығы орташа ұзындықтан 2-3 есе асып кетуі мүмкін. Керісінше патологиялық материалда лептоспиралар клеткалары өсіндідегіге қарағанда анағұрлым қысқа болып келеді. Лептоспира құрылысында осьтық жепше және оған спираль тәрізді оралған цитоплазматикалық цилиндр белгіленеді. Клетка қабықшасы грам теріс бактерияларға ұқсас, бірақ жағынды бояғанда морфологиясы өзгереді. Сондықтан лептоспираларды көп жағдайда тірі күйінде зерттейді.

Лептоспиралар микроаэрофилдарға, немесе баяу өсетін аэробтарға жатады. Өсіру үшін қолайлы жағдай: рН 7,2-7,6 (диапазоны 6,8-7,8), температура 28-30 0 С. Қоректік орталарда қан сары суы, сары су альбумині және ұзын тізбекті (көміртегі атомы 14 және одан да көп) май қышқылдары қосылғанын талап етеді. Зағадаттан себінді жасағанда инкубациялық кезеңі әдетте 6-14 күн, бірақ 4 аптаға дейін және одан да көп болуы мүмкін.

Лептоспиралардың төзімділігі. Лептоспиралар жоғары температура төзімсіз: қайнатқанда бірден өледі, 56-58 0 С-та 25-30 мин өледі. Олар сондай-ақ кептіргенде және тікелей түскен күн сәулесінен аз уақытта қырылады. Табиғаттағы су қоймаларында ұзақ сақталады. Лептоспиралар төменгі температураға әжептеуір шыдамды және ұзақ уақыт қатырғаннан кейін де тіршілігін сақтап қалады. Тұз қышқылының 0,1 % -дық ерітіндісі, фенолдың 0,5 %-дық ерітінділері лептоспираларды 20 мин. ішінде, белсенді хлор 0,3-0,8 мг/л мөлшерінде екі сағаттың ішінде өлтіреді. Лептоспиралар –

кәдімгі гидрофилдер. Олардың сыртқы ортада өмір сүруінің маңызды алғы шарты жоғары ылғалдылық және рН 7,0-7,4. Зардапты лептоспиралар антигендік қасиеттері бойынша түр ішілік әр алуандығымен ерекшеленеді. Негізгі таксон – серовар. Қазіргі уақытта әлемде зардапты лептоспиралардың 230 дан астам серовары ажыратылып, жіктелінген, олар антигендік туыстығына қарай 23 серологиялық топқа біріктірілген. Ал бактериялар түрін ажыратудың ДНҚ-РНҚ гибридтелуінің нәтижелеріне негізделген жаңа концепциясы бойынша лептоспиралар жеті геномдық түрге бөлінген.

Лептоспирозды зертханалық балау

Лептоспирозды балау микроскопиялық, бактериологиялық, биологиялық және серологиялық әдістермен жүргізіледі.

Зерттеу материалдары: ауру жануарлардан - қан (дене температурасы көтерілген кезеңде алынған), зәр (өздігінен бөлінген кезде); өлген жануарлардан - паренхиматозды ағзалардың бөліктері, бүйрек, құрсақ және кеуде қуыстарынан алынған жалқаяқ, ішіндегісімен бірге қуық, түсік тасталған төл.

Зерттеу әдістері

Микроскоптық зерттеу 1. Бактериоскопия.

Микроскоптау онша тиімді емес, себебі қанда қоздырғышты аурудың 7-ші, зәрде 8-16 күндері ғана аңғаруға болады.

2. Иммундыфлюоресцентті микроскоптау.

Микроскоптауды таңбаланған глобулиндерді пайдалана отырып жүргізеді. Таңбаланған глобулиндер лептоспираларды қандай серотопқа жатса да анықтауға мүмкіндік береді.

3. Боялған жағындыларды микроскоптау.

Романовский-Гимза әдісімен 30 мин бойы бояуға болады, бірақ бұл кезде морфологиясы бұзылады да лептоспираларды басқа микроорганизмдерден ажырату қиынға соғады.

4. Леватиди бойынша күміспен импергнациялау.

Күмістеу әдісі лептоспиралардың сыртқы қабығының қалпына келтіру қабілетіне негізделген, нәтижесінде олар азот-қышқылды күміспен қара түске боялады.

Таза өсінділерді бөліп алу Материалды 2-3 тамшыдан ішінде қоректік ортасы (Уленгут,

Кортгоф, Терских, Флетчер орталары) бар 3-5 пробиркаға себінді жасап, 20-30° С температураға термостатқа қойып, өсінділерді алдымен бір күннен кейін, одан соң әр 3 күн сайын соң қарап отырады. Әдетте өсіндінің өсуі 18-21 кндері байқалады. Лептоспиралар байқалған жағдайда өсіндіні дереу қайта себінді жасау керек. Бөгде микрофлораның өсуін болдырмау үшін микробқа қарсы заттары бар орталарды прайдаланады (неомицин, фурациллин, фуразолидон, фурагин).

Лептоспирозды балаудың бактериологиялық тәсілі кең қолданыла қоймайды, себебі лептоспиралар дифференциалды-диагностикалық орталарда (Кортгоф, Терских орталары) жылдам өсе қоймайды (12-30 күнге дейін).

Биологиялық әдіс. Зертханалық модель ретінде 30 күнге дейінгі сарғыш хомяктарды, 2-3 күндік көжектерді қолданады. Зерттелініп отырған материалды хомяктарға 0,3-1,0 мл, көжектерге 2-3 мл мөлшерінде енгізеді. Әр сынамаға 2 хайуаннан алады: олардың біреуін 4-5 күннен соң өлтіреді, екіншісін егер өздігінен өлмесе 14-16 күннен соң өлтіреді. Өлген және өлтірілген хайуандардың ағзаларынан себінділер жасайды. Екінші хайуанның қан сары суын серологиялық әдістермен зерттейді.

Микроагглютинация реакциясын қою Құрамы:

2. Физиологиялық ерітінді

3. Лептоспиралар өсіндісі

Сары суды сұйылту

Сұйылту	1:50	1:100	1:200	1:400
Физиологи	4,8	2,0	2,0	2,0
ялық ерітінді
Қан сары	0,2	-	-	-
суы

2. Сұйылтылған қан сары суын ең жоғары сұйылтындысынан бастап полистиролды планшеттің ұяшықтарына 0,5 мл-ден құйып шығады.

3. Әр ұяшыққа 0,5 мл антиген (лептоспираларды) қосады

4. Бақылау қою: 0,5 мл физ ерітінді + 0,5 мл антиген

5. Планшетті 37 0 С температурада 1 сағат бойы ұстайды.

6. Әр ұяшықтан заттық әйнекке бір тамшыдан тамызып, жабын әйнекпен жабады. Реакциян нәтижесін қараңғыланатын конденсоры бар микроскоппен 10 х 1,5-20 есе ұлғайту арқылы көреді.

Реакцияны оқу:

Источником возбудителя считают зараженных животных. Они выделяют лептоспиры во внешнюю среду с мочой, фекалиями, молоком, спермой, истечениями из половых органов, через легкие. На поверхности грунта лептоспиры гибнут в течение 2 часов, а в водоемах они могут жить до 200 дней. Если собака выпьет воды из зараженного водоема или поплавает в нем, то возбудитель болезни, попав в организм через микротравмы кожи или слизистую оболочку, уже через 30 – 60 минут окажется в крови.

Первые симптомы болезни могут проявиться уже через два дня. Как правило, идет сильное повышение температуры тела (до 42 градусов у собак). Через несколько дней температура упадет до нормы, это связано с тем, что в крови начинают появляться антитела на это заболевание и лептоспиры на 5 – 7-й день исчезают из крови. В дальнейшем они паразитируют в паренхиматозных органах (печень, почки, селезенка) животного, принося не поправимый ущерб здоровью. Срок лептоспироносительства у собак длится до трех лет. При лептоспироносительстве у собак нет ярко выраженных клинических симптомов. Но внимательный хозяин заметит что, поведение питомца изменилось. Животное быстро утомляется, у него переменчивый аппетит, повышенная жажда и, как правило, бледные слизистые оболочки. В дальнейшем может наблюдаться мышечный тремор и повышенная болевая чувствительность. Все это происходит потому, что в организме собаки накапливаются продукты жизнедеятельности (эндотоксины) лептоспир. Эндотоксины — это ядовитые вещества, которые постоянно отравляют организм. Но как именно протекает патогенез при лептоспироносительстве?

Течение болезни принято разделять на две основные формы.

Геморрагическая форма регистрируется преимущественно у взрослых собак. Заболевание начинается с общей депрессии, повышения температуры тела до 40,5 – 41,5 °С. В некоторых случаях бывает гиперемия конъюнктивы. В дальнейшем температура тела заметно падает (до 37 – 38,2 °С), собака становится совершенно апатичной, страдает одышкой, теряет аппетит, наблюдается жажда и рвота. На слизистой оболочке рта заметны гиперемированные участки неправильной формы, которые позднее становятся кровоточащими или сухими, некротическими, изо рта неприятный запах.

Желтушная форма лептоспироза регистрируется чаще у щенков. Болезнь в одних случаях развивается внезапно, в других — постепенно и остается незамеченной до появления явно выраженной желтухи. Наблюдается рвота, часто с кровью. Слизистая оболочка рта желтого цвета. Моча темно-желтого цвета и содержит большое количество белка. Часто устанавливают конъюнктивит и зуд. При остром течении болезни собаки погибают в первые два дня. В более легких случаях они могут прожить до 10 дней и больше. Смертность достигает 40 – 60 %.

Диагноз на лептоспироз ставят по клиническим симптомам, а также по исследованиям крови и мочи. В моче можно обнаружить лептоспиры в течение двух часов после взятия. Если в темном поле микроскопа действительно находятся организмы, похожие на лептоспир, принято делать посев мочи на различные питательные среды. Если подозрение не беспочвенное, то через три недели на питательных средах появятся серогруппы лептоспир. Такое подробное объяснения дается не напрасно, дело в том, что многие заблуждаются, думая, что в моче у собак больных лептоспирозом можно легко выявить возбудителя болезни. На самом деле это совсем не просто, и такое исследование длится довольно долго.

Кровь животных исследуют по РМА и ИФА. Эти методы направлены на обнаружение в крови не лептоспир, а антител на это заболевание. Поэтому, чтобы диагноз был окончательным, необходимо через неделю сделать повторный анализ. При лептоспирозе будет наблюдаться повышение титра антител в несколько раз.

Для лечения лептоспироза существует ряд специфических препаратов. Есть специфическая сыворотка, которая применяется в первые часы заболевания. Лептоспиры чувствительны только к нескольким группам антибиотиков, а именно группам пенициллинового и стрептомицинового ряда. На сегодняшний день очень эффективным препаратом для лечения лептоспироза является Норостреп, в его состав входят вещества из именно этих двух групп антибиотиков (прокаина пенициллин и дигидрострептомицина сульфат). Конечно, не стоит забывать и о симптоматическом лечении, то есть необходимо проводить общую дезинтоксикационную терапию, а также применять препараты, улучшающие работу сердечно-сосудистой, мочевыводящей системы, печени и т. д. Такие назначения должен проводить, конечно, ветеринарный врач. Задача владельца — четко выполнять предписанную схему лечения.

Любое инфекционное заболевание, а особенно, такое как лептоспироз, лучше профилактировать чем лечить, поэтому необходимо своевременно проводить вакцинацию Вашего питомца, причем от лептоспироза ее желательно делать два раза в год.

Существуют несколько вакцин против лептоспироза, они, как правило, комплексные (защищают одновременно от нескольких заболеваний). Какой из них Вы отдадите свое предпочтение — Вам выбирать. Скажем только, что единственная вакцина, которая имеет в своем составе не два, как обычно, а четыре штамма лептоспир, а именно L. icterohaemorrhagiae; L. canicola и L. grippotyphosa; L. pomona, это вакцина Дюрамун Макс (Duramune Max) производства компании Fort Dodge.

С наступлением лета Вы и Ваши питомцы непременно захотят прогуляться на природе и возле водоемов, а чтобы эта прогулка не обернулась неожиданными неприятностями, связанными со здоровьем Вашего любимца — позаботьтесь о профилактике такого особо опасного заболевания как лептоспироз.

Лептоспироз (leptospirosis) - инфекционная болезнь, характеризующаяся поражением капилляров, преимущественным вовлечением в патологический процесс почек, печени, мышц сердечно-сосудистой и нервной систем.

Ранее Л. разделяли на желтушный (болезнь Васильева - Вейля, иктерогеморрагический Л.) и безжелтушный (водная лихорадка), считая их самостоятельными заболеваниями. С 60-х гг. 20 в. лептоспироз принято рассматривать как одну нозологическую форму.

Географическое распространение. Л. встречается повсеместно, за исключением пустынь и полярных районов. Наиболее распространен в странах Восточной и Юго-Восточной Азии, особенно в Индии, Индонезии, Вьетнаме, Японии. В России регистрируется во всех республиках. Наибольшая заболеваемость отмечается на Северном Кавказе, в Среднем Поволжье, на Дальнем Востоке, в некоторых областях центра, европейской части и в Западной Сибири, северная граница ареала ограничивается 60-й параллелью.

Этиология. Возбудители - спиралевидные подвижные микроорганизмы, относящиеся к роду Leptospirae, семейству Spirochaetales. Род лептоспир объединяет паразитические и сапрофитические виды. По предложению экспертов ВОЗ в 1962 г. все патогенные лептоспиры объединены в один вид - Leptospira interrogans, в который входят различные серологические варианты. Известно 180 серологических вариантов (сероваров) патогенных лептоспир, различающихся антигенными свойствами и объединяемых в 20 серологических групп. В России выделено 26 сероваров, относящихся к 13 серогруппам. Наиболее часто выделяют серовары: L. ротопа, L. monijakov, L. grippotyphosa, L. copeuhadni, L. tarassovi, L. canicola.

Лептоспиры устойчивы в окружающей среде, сохраняются в воде открытых водоемов от 7 до 30 дней и более, во влажной почве - до 270 дней, на пищевых продуктах - от нескольких часов до нескольких дней. Дольше сохраняются во влажной среде при рН 7,0-7,4 и при низких температурах. Погибают при высушивании и прямом солнечном свете. Кипячение убивает их моментально; они быстро инактивируются дезинфицирующими препаратами. Л. чувствительны к антибиотикам.

Эпидемиология. Различают природные и антропоургичесхие очаги Л. Источниками возбудителя инфекции в природных очагах являются грызуны, насекомоядные, парнокопытные, хищные животные многих видов, реже птицы. Наибольшее значение имеют мыши, полевки, ондатры. В антропоургических очагах источники инфекции - крупный и мелкий рогатый скот, лошади, свиньи, собаки, а также домовые мыши и крысы. Животные - хозяева возбудителей - выделяют лептоспир с мочой в течение нескольких месяцев.

Люди в большинстве случаев заражаются при купании и использовании для хозяйственных и бытовых нужд воды из открытых водоемов, инфицированной животными-лептоспиро-носителями, и реже в период с.-х. работ на сырых угодьях, на охоте, рыбной ловле, при уходе за домашними животными, разделке туш и обработке животного сырья, при употреблении продуктов питания, зараженных грызунами, а также сырого молока от больных коров. Больные Л. не заразны. Максимум заболеваний Л. приходится на июль - август.

Патогенез и патологическая анатомия. Возбудитель, внедрившийся в организм через слизистые оболочки и поврежденную кожу, током крови заносится главным образом в печень, селезенку, почки, проникает через гематоэнцефалический барьер. В тканях этих органов возбудитель размножается, после чего вновь поступает в кровь, обусловливая генерализацию инфекции, клинически проявляющуюся лихорадкой и интоксикацией. При распаде лептоспир выделяется эндотоксин, вызывающий повреждение эндотелия капилляров различных органов и тканей с возникновением диапедезных кровоизлияний. Геморрагический синдром усугубляется нарушением функционального состояния тромбоцитов и поражением печени, в которой наблюдаются дистрофические и некротические изменения гепатоцитов. Возникающая в части случаев желтуха имеет смешанную природу, т.к. кроме поражения гепатоцитов происходит и гемолиз эритроцитов. Наибольшее накопление лептоспир и их метаболитов отмечается в почках, что вызывает повреждение эпителия почечных канальцев с развитием в ряде случаев острой почечной недостаточности. На 3-й неделе болезни наблюдаются максимальная выработка антител и очищение органов и тканей от возбудителя.

Иммунитет. После перенесенной болезни вырабатывается длительный иммунитет, строго специфичный против определенного серовара возбудителя.

Клиническая картина. Различают желтушную и безжелтушную формы болезни. Течение Л. может быть легким, среднетяжелым и тяжелым. Инкубационный период - от 2 до 20 дней, чаще 7-10 дней. Начало болезни острое, бурное. При наиболее типичном среднетяжелом течении заболевания появляется озноб, температура тела в течение нескольких часов достигает 39-40°. Лихорадка ремиттирующая или постоянная, продолжается в среднем 5-10 дней, но может быть и дольше, возможны повторные лихорадочные волны - рецидивы болезни. С первых часов болезни отмечаются сильная головная боль, резкие боли в мышцах, особенно икроножных, которые ощущаются в покое и усиливаются при движении. Икроножные мышцы болезненны при пальпации. Часто беспокоят боли в животе. На 2-3-й день болезни присоединяются тошнота, рвота, исчезает аппетит. Больные становятся вялыми, заторможенными, адинамичными. С первого дня болезни характерны одутловатость и гиперемия лица, гиперемия конъюнктив, инъекция склер. Нередки герпетические высыпания на губах и крыльях носа. У части больных на 3-5-й день болезни появляется полиморфная (папулезная, пятнисто-папулезная, эритематозная) сыпь, которая держится от 1 до 7 сут. Отмечается гиперемия глотки. Со 2-3-го дня увеличивается печень, реже селезенка. Отмечаются тахикардия, приглушенность тонов сердца, артериальная гипотензия.

Из неврологических симптомов помимо головной боли, бессонницы, иногда бреда у части больных отмечается менингеальная симптоматика. При спинномозговой пункции выявляется картина серозного менингита, протекающего доброкачественно. В цереброспинальной жидкости иногда обнаруживаются лептоспиры. С 7-10-го дня у некоторых больных отмечаются геморрагические явления в виде петехиальной сыпи, кровоизлияний в слизистые оболочки, носовых кровотечений. Важное место в картине болезни занимает поражение почек, которое проявляется снижением диуреза, протеинурией, появлением в моче эритроцитов, лейкоцитов, гиалиновых цилиндров, клеток почечного эпителия. В конце 2-й недели болезни состояние улучшается; при отсутствии рецидивов общая продолжительность болезни составляет 3-4 нед. В крови обнаруживаются нейтрофильный лейкоцитоз со сдвигом лейкоцитарной формулы влево, увеличение СОЭ до 40-60 мм/ч, анемия, тромбоцитопения.

Легкое течение Л. напоминает грипп. Лихорадка длится 3-5 дней, температура тела поднимается до 38,5°, отмечаются головная боль и боли в мышцах.

Тяжелое течение болезни сопровождается развитием острой почечной недостаточности или, при желтушной форме болезни, почечно-печеночной недостаточности, выраженными геморрагическими проявлениями в виде желудочно-кишечных, легочных, маточных кровотечений, кровоизлияний во внутренние органы, анемией, поражением миокарда, острой сердечно-сосудистой недостаточностью, отеком мозга.

При желтушной форме болезни, наблюдаемой у 10-30% больных, на 2-7-й день болезни на фоне ухудшения общего состояния темнеет моча, появляются желтушность кожи и слизистых оболочек различной интенсивности, кожный зуд. При исследовании крови отмечается повышение уровня связанного и свободного билирубина, щелочной фосфатазы. Содержание протромбина и холестерина снижается. Активность трансфераз повышается незначительно. Желтуха длится от нескольких дней до 4-6 нед.

Осложнения - иридоциклит, помутнение стекловидного тела, гнойный отит, паротит, пневмония.

Диагноз устанавливают на основании клинической картины, данных эпидемиологического анамнеза (контакт с животными, животным сырьем, употребление загрязненной воды и пищи, характер работы, способствующий заражению Л., и др.), результатах лабораторных исследований. Из лабораторных методов диагностики применяют микроскопию крови, мочи и цереброспинальной жидкости, бактериологическое исследование крови, биологическую пробу на морских свинках, исследование парных сывороток крови в реакции микроагглютинации и лизиса для обнаружения антител.

Дифференциальный диагноз проводят с гриппом, сыпным тифом, вирусным гепатитом, геморрагической лихорадкой с почечным синдромом. При гриппе в отличие от Л. лихорадка длится 3-5 дней, отсутствуют боли и болезненность икроножных мышц, увеличение печени и селезенки, поражение почек; отмечается картина острого ларинготрахеита, при исследовании крови выявляются лейкопения и нейтропения. Для сыпного тифа не характерны боли в мышцах, сыпь розеолезно-петехиальная, имеются симптомы энцефалита, положительны РНГА и РСК с риккетсиями Провачека. Геморрагическая лихорадка с почечным синдромом отличается от Л. отсутствием миалгий, желтухи, менингита. Для нее характерны боли в пояснице, положительный симптом Пастернацкого, петехиальная сыпь в области плеч и в подмышечных областях, кровоизлияния в склеры; при исследовании мочи обнаруживаются восковидные цилиндры, в крови - лейкопения. Вирусные гепатиты отличаются от Л. постепенным началом, наличием преджелтушного периода, умеренной и кратковременной лихорадкой, отсутствием головной и мышечных болей. При исследовании крови помимо гипербилирубинемии обнаруживаются высокая активность трансфераз, нарушения осадочных проб, лейкопения.

Лечение. Больные Л. подлежат госпитализации. Необходимы обильное питье, молочно-растительная диета. Специфическая терапия проводится пенициллином или тетрациклином и противолептоспирозным гамма-глобулином. Антибиотики применяются до 2-3-го дня нормальной температуры. Противолептоспирозный гамма-глобулин вводят (после проведения пробы по Безредке) внутримышечно в дозе 10 мл в течение 3 дней. Патогенетическая терапия включает дезинтоксикационные средства (гемодез, неокомпенсан, 5% раствор глюкозы, полиглюкин, реополиглюкин и др.), в тяжелых случаях показаны глюкокортикоиды. При развитии острой почечной недостаточности необходимы коррекция электролитного баланса и кислотно-щелочного равновесия, диурез форсированный. При явлениях выраженной почечной недостаточности возможно использование гипербарической оксигенации, плазмафереза, гемодиализа.

Прогноз чаще благоприятный. Летальность 3-4%. Более высокая летальность наблюдается у лиц пожилого возраста с предшествующими заболеваниями печени, почек и сердечно-сосудистой системы.

Профилактика основывается на комплексе медико-санитарных и ветеринарно-санитарных мероприятий. Основное внимание обращается на оздоровление животноводческих хозяйств, выявление и лечение больных животных, строгое соблюдение санитарных правил на животноводческих и звероводческих фермах, в питомниках для служебных собак. В природных очагах, где заболевания людей связаны преимущественно с работой в загрязненных водоемах и использованием воды из этих водоемов для хозяйственно-бытовых нужд, необходимы обеспечение работающих водонепроницаемыми обувью и перчатками, запрещение купания в водоемах. Для питья и хозяйственно-бытовых нужд следует использовать только обеззараженную воду. По эпидемическим показаниям проводится вакцинация людей лептоспирозной вакциной.

В антропоургических очагах основными мерами борьбы с Л. являются герметизация пищевых продуктов и воды и их защита от загрязнения грызунами. Необходимо обеспечение спецодеждой работающих на бойнях, мясокомбинатах, а также ухаживающих за больными животными.

Читайте также: