Кармана вирус келиб чи?иш сабаблари ва давоси

Ичбуруғ (диарея) халқ орасида ичоғриғи, ич кетиши номлари билан аталадиган хасталик бўлиб, ичак йўлларининг функционал бузилиши ҳисобланиб, ичакларни бўшатиш ва ичнинг суюқ ҳолатда келиши билан кечади. Кўпгина ҳолларда ичбуруғ овқатдан заҳарланиш, шунингдек, хатарли паталогиялар, мисол учун, сурункали гепатит, панкреатит ва бошқа инфекцион-яллиғланиш касалликларининг аломати бўлиши мумкин.

Ичбуруғ нима?

Ичакларнинг нормал фаолияти бузилганда овқат ҳазм қилиш жараёни тезлашади. Тўлиқ парчаланмаган овқат қолдиқлари ахлатга айланиб, ачиш жараёни вужудга келади ҳамда суюқ ахлат чиқиши тезлашади. Ҳожат характери ичбуруғ сабабларига боғлиқ бўлиб, ҳар бир конкрет вазиятда ахлат суюқлиги, ҳиди, миқдори, турли аралашмалар, масалан, суюқ шилимшиқ сингари, кўринишларда бўлади.

Енгил шаклдаги ичбуруғ аслини олганда, айтарли хатарли эмас ва дори-дармон қўлланганда тезда муаммо ҳал бўлади. Организмнинг муҳим ҳаётий аҳамиятга эга микроэлементлар ва ич кетишининг доимий ҳамроҳи – сувсизланиш саломатликка жиддий хавф солади. Шунинг учун уй шароитида ич кетиш маҳали нималар қилиш кераклиги, дори қутисида қандай дори воситалари бўлиши ва келажакда мазкур ҳолатнинг олдини олиш учун қўлланажак тадбирлардан хабардор бўлиш лозим.

Ичбуруғ сабаблари

Ичбуруғ кишида ҳаддан зиёд овқат истеъмол қилгани, қаҳва ёки алкоголли ичимликларни кўп миқдорда ичгани, ёғли таомлар сабабли келиб чиқиши мумкин. Одатда бу ҳолат тезда ўтиб кетади ва даволаш учун айтарли муаммолар пайдо бўлмайди. Бошқа ҳолларда эса ичбуруғ:

Вирусли, бактериал, паразитар ва замбуруғли инфекциялар;
Организмнинг заҳарли моддалар ва тиббий препаратлар билан заҳарланиши;
Сифатсиз сув ва озиқ-овқат маҳсулотлари истеъмоли;
Озиқ-овқат маҳсулотлари ва тиббий препаратларга аллергия
Ошқозон ва жигар фаолиятининг бузилиши;
Ингичка ва йўғон ичаклар касалликлари;
Ичак яллиғланиши синдроми;
Сурункали панкреатит;
Ўсимталар;
Стресслар туфайли пайдо бўлиши мумкин.

Ҳар бир ҳолатда ичбуруғ ўзига хос ва бошқа салбий қўшимчалар, масалан, қайт қилиш, қоринда оғриқ, тана ҳароратининг кўтарилиши, кўнгил айниши синагри аломатлар билан билан ўтиши мумкин.

Ичбуруғ турлари

Ичбуруғ ўткир ва сурункали бўлади. Биринчи ҳолатда ич бузилиши бир марта рўй бериб, бир неча кун ёки икки ҳафтагача давом этиши мумкин. Вируслар, бактериялар, овқатдан заҳарланиш ёки аллергия унга сабаб бўлади. Тегишли парҳез ва ич кетишга қарши воситалар ёрдам беради.

Сурункали ич бузилиши эса узоқ ҳамда озроқ муддатли қайталанишлар билан давом этиши характерланади. Ич бир ой давом этиши, баъзан ўткзиб юборилганда эса йиллаб давом этади. Одатда бунга ошқозон-ичак йўлларининг жиддий хасталиклари сабаб бўлиб, уни мутахассисларгина аниқлаши ва тегишли муолажалар тавсия қилиши мумкин.

Ичбуруғ аломатлари

Катталарда ичбуруғ аломатлари қуйидаги салбий кўринишлар билан характерланади:

Дармонсизлик ва ваража;
Тез-тез ҳожатга чиқиш;
Ошқозонда санчиқ;
Қорин дам бўлиши;
Кўнгил айниши ва қайт қилиш;
Бош оғриғи;
Тананинг юқори ҳарорати.

Бундай ҳолатларда беморга ичбуруғга қарши ишончли ва маълум дори воситасини бериш, ҳароратни туширувчи дори ва кўп миқдорда суюқлик ичириш тавсия қилинади. Беморга тинчлик лозим.

Хавфли аломатлари

Кўпгина ҳолатларда ичбуруғ маҳали тана ҳарорати кўтарилмайди ва бу иммун тизимининг кучсизлигидан далолат беради. Ўз навбатида организмнинг турли ёт вирус ва инфекцияларга курашувчанлиги пастлигини кўрсатувчи омил ҳисобланади. Қуйидаги кўринишлар билан кечаётган ичбуруғда зудлик билан тез тиббий ёрдам чақириш керак:

Ахлатнинг сув аралаш келиши;
Организм сувсизланаётгани аломатлари (пешоббнинг тўқ рангги, кўкариш, мушак тортишувлари, чалғиб кетиш);
Ичнинг қон ёки шиллиқ аралаш келиши;
Ахлатнинг қорамтир тусдалиги (ички қон кетиш хавфи);
Оқ рангда ич келиши (ўт йўлларини тош ёки ўсимта тўсган бўлиши мумкин);
Қоринда доимий оғриқ.

Юқоридаги аломатлар Африка ёки Осиё мамлакатларига саёҳатдан қайтган кишида кузатилса, бемор тезлик билан касалхонага ётқизилиши керак.

Болаларда ичбуруғ маҳали ичдан келаётган масса рангги ва ҳолати касалик сабабларини аниқлашда ёрдам беради:

Пуштирангли ахлатга - дизентерия;
Ахлатнинг яшил тусдалигига - стафилококкларнинг кўпаётгани;
Кулранг кўпикли ахлат - организмга ротавирусов тушгани;
Ҳазм бўлмаган овқат қолдиқлари аралаш, ёғли ахлат эса - бола организмнинг таомномадаги у ёки бу таом ёки масулотни ҳазм қилмаётганини далолатлайди.

Болаларда ичбуруғ ахлатнинг ўзига хос ранг ва ҳидли бўлишининг сабабларидан яна бири дисбактериоз ҳисобланади. Ташхисни мутахассис тасдиқлаши ва шунга мувофиқ даво муолажаларини белгилаши лозим.

Ичбуруғни даволаш

Уй шароитида ичбуруғни даволашга киришишдан олдин, албатта, унинг келиб чиқиш сабабларини аниқлаш аҳамиятга эга. Ўткир ичбуруғ катталарда кузатилса, муолажаларни Фильтрум қабул қилишдан бошлаш мумкин.

Таблетка кўринишидаги табиий сорбент ичбуруғни самарали тўхтатади, кўплаб патоген микроорганизмлар кўпайишининг олдини олади, маҳаллий иммунтитетни мустаҳкамлайди, ичаклар сиқилиб-очилишини меъёрлаштиради ҳамда ичаклар микрофлорасини ўзгартирмайди.

Ичбуруғда беморнинг кўнгли айниётган бўлса, бу организмнинг токсинлардан табиий равишда халос бўлишга интилиши, дейиш мумкин. Ич кетиш ва қайт қилиш маҳали организм сувсизланиб қолишининг олдини олиш лозим. Бундай пайтда табиий сабзавот шарбатлар, газланмаган, тиндирилган сув ичирилади. Тана ҳарорати юқори бўлганда эса исситмани туширувчи дорилар тавсия қилинади.

Ичбуруғ пайти қорин оғриса-оғримаса ошқозон-ичак тизимига бериладиган босимни имкон қадар камайтириш керак. Таомномадан ёғли, қовурилган, ширин, аччиқ ва ўткир таомлар ҳамда зираворларни чиқариб, қора нон, сут ва сут маҳсулотлари, қаҳва ва алкоголдан тийилиш шарт.

Ичбуруғни даволашнинг дастлабки ҳафтасида қуйидаги парҳезга риоя қилиш лозим:

Буғлаб пиширилган парҳез гўшт;
Ёғсиз шўрва;
Қайнатилган гуруч хўрда;
Қоқнон;
банан;
қирғичдан ўтказилган олма.

Юқорида келтирилган хатарли аломатлар кузатилганда беморга малакали тиббий ёрдам кўрсатиш зарур. Тўғри ташхис ич бузилишининг асл сабабларини тезроқ аниқлаш ва тегишли ҳамда самарали даволаш муолажалари белгилаш имконини беради. Ҳар бир беморга ҳолати ва касаллик сабабларига мувофиқ индивидуал дори воситалари, антибиотиклар, пробиотик ва сорбентлар белгиланади.

Ичбуруғ профилактикаси

А 08 МКБ-10 кодли ичак инфекциялари ва бошқа вируслардан азият чекмаслик учун қуйидаги, айтарли қийин бўлмаган тавсияларга амал қилиш талаб этилади:

овқатдан олдин қўлларни совунлаб тозалаб ювиш;
қайнтилмаган сувни ичмаслик;
эски ва муддати ўтган озиқ-овқат маҳсулотларини истеъмол қилмаслик;
сабзавот ва меваларни истеъмол қилиш ва овқатга ишлатишдан олдин тозалаб ювиш.

Профилактика сифатида табиий сорбентлар, масалан, Фильтрум препаратини курс тариқасида қабул қилиш мумкин. Шунингдек, уй дори қутисида эҳтимолий ичбуруғдан ҳимояланиш сифатида, мазкур дори всоитасини доим сақлаш фойдадан холи эмас. Саломатлик ҳақида вақтида қайғуриб ҳамда шахсий гигиена талабларига доимо риоя этиб, ҳар қандай киши турли нохуш ҳолатлар, масалан, ичбуруғдан ўзи ва оила аъзоларини ишончли ҳимоя қила олади.

Муҳим: қўллашдан олдин йўриқнома билан танишиб чиқинг ёки даволовчи шифокор мутахассис маслаҳатини олинг

Корин дам бўлиши, метеоризм (юн. μετεωρισμός — юқорига кўтарилиш, дам бўлиш) — бу кориннинг дамланиши ва ичакда газ ҳосил бўлишининг кучайишидир. Соғлом одамларда бундай бузилишнинг сабаби ўзига хос овқатланиш ёки қабзиятга мойиллик бўлиши мумкин: организмга кирган озиқ-овқат ичакларда ушланиб қолади, чириш жараёнларига олиб келади, натижада газ ҳосил қилади. Кўп миқдорда газ ҳосил бўлиши касалликнинг ривожланишини кўрсатиши мумкин.

Корин дам бўлиши билан боғлиқ физиологик жараёнлар

Соғлом одамнинг ичакларида ичак микрофлораси ҳаётий фаолияти натижасида ишлаб чиқарилган тахминан 200-900 миллилитр газ мавжуд бўлади. Дефакация ва бошқа жараёнлар орқали нормада ичакдан бир суткада ўртача 100-500 мл газ чиқиб кетади.

Метероизмда еса чиқариладиган газ ҳажми 3 ва ундан ортиқ литрга йетиши мумкин. Соғлом одамларда газ аралашмаси таркиби қуйидагича бўлади:

Азот (Н₂)— 24-90%;
Карбонат ангидрид (CО₂)— 4,3-29%;
Кислород (О₂)— 0,1-23%;
Водород (Ҳ₂)— 0,6-47%;
Метан (CҲ₄)— 0-26%;
Оз миқдорда водород сулфиди (Ҳ₂С), аммиак (НҲ₃), учувчан меркаптанлар.

Метеоризмдаги нохуш ҳолатга флатуленция актидан сўнг газларнинг чиқиб кетишидан кейин ўтадиган тўлғоқсимон оғриқлар, кекириш, ҳиқичоқ тутиши, оғирлик, корининг ичкаридан кенгайиши ҳисси ҳамроҳлик қилади. Баъзан ич кетиши билан қабзият алмашиб туради.

Газлар ҳажми ва уларни чиқариб туриш даврийлиги соғлом одамларда индивидуал характерга ега. Флатуленциянинг табиий ва нормал сони кунига 13 дан 21 мартагача ҳисобланади. Бу метеоризм емас, балки табиий физиологик жараёндир.

Корин дам бўлиши сабаблари

Метеоризмга мойиллик микрофлоранинг таркибидаги фарқлар билан тушунтирилади. Корин дамланишини келтириб чиқарувчи сабаблар қуйидагича бўлиши мумкин:

Овқатланиш қоидаларини бузиш;
Овқат ҳазм қилиш жараёнларининг бузилиши, дисбактериоз;
Газ ҳосил қилувчи бактерияларнинг устунлиги;
Ошқозон-ичак тракти мотор фаолиятининг бузилиши;
Ичак ажратиш функсиясининг механик бузилишлари;
Баландликка кўтарилганда ичакда босимнинг ошиши;
Ҳиссий-руҳий ҳолатнинг бузилиши.

Ичакда газларнинг пайдо бўлишига газ ҳосил қилиш салоҳияти юқори бўлган озиқ-овқат маҳсулотлари ҳисса қўшади:

Сут маҳсулотлари	юмшоқ пишлоқлар, музқаймоқ
Сабзавотлар	пиёз, селдерей, карам, редиска, бодринг, сабзи, картошка
Мевалар	олма, шафтоли, олхўри, узум, нок, ўрик
Хамиртурушли хамиридан нон маҳсулотлари	нон ва тозаланмаган донли маҳсулотлар, булочкалар, тешиккуклчалар, пица
Дуккаклилар	нўхат, ловия
Донлилар	ундирилган буғдой, жўхори ва сули маҳсулотлари, қайта ишланган кепак
Бошқа маҳсулотлар	майиз, пиво, қўзикоринлар

Ёғли таомлар билан овқатланиш газ ҳосил бўлишининг ошишига сабаб бўлади. Кунига 1-2 марта катта қисмлар билан овқатланиш ошоқозон ва тўғри ичакка катта юк туширади, овқат массасининг ушланиб қолиши еса газларнинг кўп миқдорда ҳосил бўлишига олиб келади.

Ҳомиладорликда 2 ва 3 триместрида бачадон ўлчамининг катталашиши ва ичакни босиши ҳам метеоризмга сабаб бўлиши мумкин.

Овқат ҳазм қилиш жараёнларининг бузилишида метеоризм ферментлар йетишмаслиги, ичак-жигарда сафро кислоталари айланишининг бузилиши, дисбактериоз билан оғриган беморларда кузатилади. Ичакдаги мотор фаолликнинг бузилишида аерофагия (овқат билан кўп миқдорда ҳаво ютиш) ҳам метеоризмга сабаб бўлиши мумкин.

Метеоризмга олиб келувчи патологиялар:

Ичак дисбактериози;
Ошқозон-ичак тракти касалликлари (панкреатит, ентерит, колит, жигар сиррози);
Ўткир ичак инфекциялари;
Тўғри ичакда ичак паразитлари (гелминтоз);
Газ чиқиши бузилишлари:
- ичак ўтказмаслиги
- перитонит оқибатида ичак атонияси
Невроз;
Ичакдаги бошқа яллиғланиш жараёнлари.

Аломатлари

Корин дам бўлишининг клиник белгилари йетарлича аниқ бўлади:

Газлар чиқишининг кўпайиши;
Корин ҳажмининг катталашиши, унинг шишиши;
Кекириш;
Корин бўшлиғи соҳасидаги оғриқлар.

Корин дам бўлиши унинг ичидан кенгайиб кетиши туйғусини беради, унинг ҳажми ошади, кийимлар торлик қилади, баъзида корин қуриллайди. Бемор вақти-вақти билан корин бўшлиғининг турли жойларида аниқ жойлашувсиз ўтмас ёки симилловчи оғриқни ҳис қилади. Газли коликаларда оғриқ хуружлари тўлғоқсимон бўлади. Флатуленциядан кейин оғриқ йўқолади.

Бундан ташқари, метеоризм қуйидаги бузилишларга сабаб бўлади:

Корин дам бўлишини даволаш

Ёмон одатлардан халос бўиинса, аерофагияда корин дам бўлишини даволаш муваффақиятли бўлади:

Овқатланаётганда сўзлашмаслик, овқатни тез йемаслик;
Сақич, обаки дандонлардан воз кечиш, ичимликларни сомонча орқали ичмаслик. Парҳездан газланган ичимликлар ва пивони чиқариб ташлаш;
Камроқ чекиш;
Шакар сақловчи маҳсулотлар, мевалар ва уларнинг шарбатларини оқсилли таом тановулидан 2-3 соатдан кейин истеъмол қилиш керак, янада афзалроғи овқатланишдан 30 дақиқа олдин.

Метеоризмнинг сабаби касаллик бўлса, терапия патологияни даволаш ёки касалликни йенгиллаштирадиган, унинг аломатларини бартараф етадиган мураккаб чора-тадбирларни қўллашни ўз ичига олади.

Корин дам бўлганда фойдаланиладиган дорилар:

Ентеросорбентлар— ентеросгел, диосмектит, фаоллашган кўмор, полифепан. Ушбу гуруҳ препаратлари газлар ишлаб чиқаришни кўпайтирадиган зарарли моддалар, токсинларни ўзига боғлаб, организмдан чиқариб ташлайди.
Кўпик сўндирувчилар— симетикон асосли дори-дармонлар. Суюқликда кўп миқдорда газ пуфакчалари кўпик ҳосил қилади. Ушбу дори воситаларининг таъсири газ пуфакчаларининг сирт таранглигини камайтиришга асосланади.
Углеводларни ҳазм қилишни осонлаштирадиган нопанкреатик ферментлар.
Сўрилмайдиган антибиотиклар. Препарат ўзгармаган ҳолда нажас билан чиқарилади, унинг қондаги концентрацияси ошмайди.

Корин дам бўлишини Еспумизан (симетикон) яхши бартараф қилади. У пуфакчаларнинг ҳосил бўлишига тўсқинлик қилади, уларни йўқ қилади, шунингдек, корин дамланиши ва кекиришни бартараф етади. Препаратни қандли диабетга чалинган ва ошқозон-ичак касалликлари билан оғриган беморларга ҳам қабул мумкин. Еспумизан маҳаллий таъсир кўрсатади ва бутунлай нажас билан чиқиб кетади.

Метеоризмдан уй шароитида халос бўлиш

Шивит, фенхел меваси;
Тенг миқдорда фенхел, ялпиз барглари ва валериана илдизидан ўсимликли топълам, бу шунингдек спазмолитик таъсирга ҳам ега;
Шивитли сув — термосга 2 ош қошиқ майдаланган шивит ва иссиқ сув солиниб, аралашма 3 соат тиндирилади. Сўнг, кунига 3-4 марта ярим стакандан ичилади. Бу кўпинча чақалоқларга белгиланади.
Зира уруғлари.

Корин дам бўлиши кенг тарқалган, лекин жуда оз ўрганилган. Енг муҳими — газнинг чиндан ҳам ортиқчами ёки шунчаки ичакнинг аномал сезгирлиги одамга дискомфорт туғдирмоқдами деган саволга жавоб топишдир.

Видео: Tasi-IX

Видео: You Tube

Гипертония қандай хасталик?

Гипертония — қон томирларининг нерв-функционал фаолияти бузилиши натижасида келиб чиқадиган касалликдир. Касаллик асосан 40 ёшдан катталарда учрайди, лекин сўнгги йилларда ёшларда ҳам тез-тез кузатилмоқда. Бу дарддан аёллар ҳам, эркаклар ҳам бир хил азият чекишади. Гипертония юрак-қон томир тизими касалликлари билан хасталанган кишиларнинг ўлимига сабаб бўлувчи асосий сабаблардан бири ҳисобланади.

Тадқиқотларга кўра, гипертония сайёрамиздаги ногиронликнинг асосий сабабларидан биридир. Статистик маълумотларга кўра, қон босими ошганда биринчи ёрдам кеч кўрсатилса, беморларнинг аҳволи жуда оғирлашиши, ҳатто ўлим ҳолати кузатилиши мумкин.

Қон босими ошиши белгилари

Гипертониянинг асосий аломати — мия томирларининг спазми ва торайиши туфайли бош оғриғидир. Шунингдек, кўпинча қулоқларда шовқин, кўриш ҳолати сусайиши, ҳолсизлик, уйқу бузилиши, бош айланиши, бошда оғирлик ҳисси, юрак уриши тезлашиши намоён бўлади. Бу аломатлар касалликнинг эрта босқичида сезилади. Кейинчалик, юракнинг узоқ вақт давомида зўриқиб ишлаши туфайли юрак етишмовчилиги юзага келади.

Шунингдек, кўплаб беморларда қуйидаги белгилар учрайди:

ҳар қандай жисмоний фаолликдан сўнг тери юзасининг қизариши;

кўздаги кучли босим (бемор атрофга қараганда кўзларда оғриқ пайдо бўлади, шунинг учун улар дам олишни ва кўзларини ёпиқ тутишни афзал кўришади);

юракнинг тез уриши;

тўқималарда шишлар пайдо бўлиши;

Гипертониянинг келиб чиқиши сабаблари

Касалликнинг ривожланиш сабаби узоқ вақт давомида стресс ва тушкунлик ҳолатида юриш, тез-тез психологик зўриқишлардир. Кўпинча, буларни доимий эмоционал тарангликни талаб этадиган иш фаолияти келтириб чиқаради. Бундан ташқари, мия чайқалишига учраган беморларда ҳам касаллик ривожланиши хавфи юқори бўлади. Ирсий мойиллик ҳам сабаблар қаторида: агар кишининг авлодида бу касаллик учраган бўлса, унда ҳам ушбу касаллик ривожланиши хавфи бир неча баробарга ортади.

Касаллик ривожланишига таъсир ўтказувчи омиллардан асосийси — камҳаракат турмуш тарзи. Ёш ўтиб боргани сари инсонларда атеросклероз ривожланиши мумкин, бу ўзгариш фонида қон босимининг ошиши эса вазиятни янада жиддийлаштириб юборади. Бу ҳаёт учун ўта хавфли ҳисобланади, чунки торайган қон томирлар орқали мия, юрак, буйракларнинг бир қисмига қоннинг бормай қолиши ёки етарли бормаслиги кузатилади. Агар қон томир деворларида тромб ва холестерин тўпланмалари бўлса, улар кучли босим вақтида ажралиб, капилляр қон томирларида тиқилиб, қон ўтишига тўсқинлик қилиши мумкин. Бу ҳолда миокард инфаркти ёки инсульт юзага келади.

Аёлларда қон босими ошишига сабаб менопауза давридаги гормонал ўзгаришлар бўлиши мумкин. Туз ёки аниқроғи, унда мавжуд натрий, шунингдек, чекиш, алкоголли ичимликларни истеъмол қилиш, семизлик ҳам юрак-қон томир тизимига босим ўтказади.

Гипертония ривожланишига таъсир этувчи омиллар қуйидагилардан иборат:

Ортиқча вазн, метаболик касалликлар, эндокрин касалликлар, кам ҳаракат турмуш тарзи;

мунтазам эмоционал стресслар, руҳий тушкунлик, фожиали воқеаларни бошдан ўтказиш, яқин инсонларни йўқотиш;

бизнесдаги, ишдаги муаммолар туфайли кучли асабий таранглик;

бош мия жароҳатлари (автоҳалокат, йиқилиш, гипотермия);

юрак-томир тизимига салбий таъсири бор сурункали касалликлар (қандли диабет, подагра, ревматоид артрит);

вирусли ва юқумли касалликлар (менингит, синусит, гайморит);

Қон томирларида ёш билан боғлиқ ўзгаришлар;

қонда холестерин миқдорининг юқори бўлиши, натижада қон томир деворларида тўпланмалар ҳосил бўлади;

зарарли одатлар (чекиш, алкоголли ичимликлар ичиш, меъёрдан ортиқ қаҳва истеъмол қилиш);

кун давомида кўп миқдорда туз истеъмол қилиш;

қонда адреналинни ошириш;

компьютер қаршисида узоқ вақт ўтириш;

очиқ ҳавода кам юриш ва ҳоказо.

Гипертонияни ташхислаш

Беморга аниқ ташхис қўйиш учун шифокор бир нечта лаборатория таҳлиллари ва аппарат текширувлари ўтказиши керак бўлади. Ташхиснинг мақсади касалликнинг босқичи ва гипертония даражасини аниқлаш ҳисобланади. Ушбу маълумотлар билан шифокор самарали даволаш усулини танлаш имкониятига эга бўлади. Касалликнинг дастлабки босқичлари яширин кечгани боис кўпчилик беморлар шифокор ҳузурига кеч келишади. Касалликни бутунлай даволаш жуда мушкул ҳисобланади, шунинг учун беморлар сабр-тоқатга эга бўлишлари керак, зеро касаллик уларга қолган умрлари давомида ҳамроҳлик қилиши мумкин. Шунинг учун касалликни ўз вақтида олдини олиш, шубҳали белгилар пайдо бўлса, шифокор кўригидан ўтиш зарур.

Уй шароитида ҳар бир инсон ўз қон босимини мунтазам ўлчаб туриши керак, энг оптимал кўрсаткич 120/80 мм сим.уст (қуйида бирлик деб келтирилади), ёши катталар учун 130/90. Атроф-муҳит таъсири ёки жисмоний фаоллик натижасида босим 5-10 бирликка ортиши мумкин. Қуйи ва юқори босим ўртасидаги жуда катта фарқ ҳам ҳавотир учун белги бўлади — одатда бу кўрсаткич 50 бирликдан ошмаслиги керак. Агар қон босимининг тез-тез ўзгариши кузатилса, шифокор билан учрашиш тавсия этилади.

Қон босими кўтарилишини даволаш

Даволаш пайтида беморлар ҳар қандай стресс ёки ҳиссий зўриқишдан йироқ бўлгани маъқул. Беморлар очиқ ҳавода: ҳовуз атрофида, боғда, ўрмонда сайр қилишлари тавсия этилади. Тўғри овқатланиш гипертонияни муваффақиятли даволашда муҳим ҳисобланади.

Гипертония босқичлари ва олдини олиш йўллари

Замонавий тиббиёт артериал гипертониянинг 3 босқичини фарқлайди:

1 босқич — Қон босими 140-159 / 90-99 мм сим.уст оралиғида бўлади. Қон босими вақти-вақти билан меъёрга келиши ва яна кўтарилиши мумкин;

2-босқич — Қон босими 160-179 / 100-109 мм сим.уст оралиғида. Артериал қон босими тез-тез кўтарилиб туради ва кам ҳолларда меъёрга тушади.

3 босқич — босим 180/110 мм сим.уст. дан юқори кўтарилади. Босим доимий равишда юқори бўлади ва унинг пасайиши юрак касалликлари туфайли юзага келади.

Овқатланиш тартиби

Бундан ташқари, тандирдан узилган янги нон ўрнига бир-икки кун турган нонни истеъмол қилиш фойдалидир. Кундалик рационга сервитамин, минералларга бой ва касалликка қарши курашишга ёрдам берувчи маҳсулотлардан кўпроқ киритиш керак.

Бугун 25 апрель, 2020 йил, шанба

Мирзиёев Шавкат Миромонович

Путин Владимир Владимирович

Эрдўған Ражаб Тойип

Назарбоев, Нурсултон Абишевич

Бердимуҳамедов Гурбангули Маликгулиевич

Владимир Александрович Зеленский

Касалланганлар сони 2 864 306
Соғайганлар сони 816 450
Вафот этганлар 199 505

Касалланганлар сони 1 836
Соғайганлар сони 707
Вафот этганлар 8

Ўзбекистонда тотализаторга рухсат берилиши тўғрими?

Қайси алоқа операторининг интернет тезлиги паст?

Ўзбекистонда аёллар эркаклар билан баравар ишлашига қандай қарайсиз ?

Сиз қаерда яшайсиз?

Сиз қандай дам олишни ёқтирасиз?

iPhone X 64gb 920 $
iPhone X 256gb 1000 $
Samsung S9 555 $
Samsung S9+ 640 $
Samsung S9+ 256gb 740 $
Samsung Note 9 1010 $
iPhone XS 64gb 1070 $
iPhone XS 256gb 1200 $
iPhone XS MAX 64gb 1200 $
iPhone XS MAX 256gb 1300 $
iPhone XS MAX 512gb 1460 $

Chevrolet Spark 73 262 000 сум
Chevrolet Nexia 87 320 000 сум
Chevrolet Cobalt 95 768 000 сум
Chevrolet Lacetti 114 449 000 сум
Chevrolet Malibu 2 311 124 067 сум
Chevrolet Tracker 189 838 121 сум
Chevrolet Trailblazer 398 000 000 сум
Chevrolet Equinox 349 000 000 сум
Chevrolet Traverse 596 000 000 сум
Chevrolet Tahoe 795 000 000 сум

Электр плиталар билан

1 кВт/соат-295 сўм

Хитойлик икки нафар биолог олимлар Ботао Сяо ва Лей Сяо коронавирус ҳақиқатда келиб чиқиши мумкин бўлган жойни аниқлашди. Уларнинг хулосасига кўра, вирус денгиз маҳсулотлари бозорида эмас, балким бозор яқинида жойлашган илмий лабораториядан келиб чиққан бўлиши мумкин.

Олдин ОАВларда тарқалган маълумотларга кўра, коронавирус биринчи юқиш ҳолати Ухан бозорида кўршапалакдан одамга ўтган деб тахмин қилинган эди. Лекин биологлар Ботао Сяо ва Лей Сяо аниқлашига кўра, ушбу бозорда кўршапалаклар умуман сотилмаган. Шунингдек Уханда ушбу жонзотларни овқатга ишлатиш анъанаси ҳам йўқ. Демак бу ерда одамлар кўршапалакдан касаллик юқтириш эҳтимоли жуда кам.

Лекин ушбу бозордан 280 метр нарида Ухан юқумли касалликлар илмий лабораторияси бор. Ушбу лабораторияда жумладан кўршапалаклар билан ҳам турли тажрибалар ўтказилган. Биологлар хабарига кўра, ушбу лабораторияда тажриба остида бўлган зарарланган кўршапалаклардан бири илмий ходимни тишлаб олган ва яна бири илмий ходимнинг устига унинг суюқлиги теккан. Ушбу илмий ходимлар вирус хавфини тушунган ҳолд 14 кун ўзларини ўзи изоляция қилган.

Шунингдек биологлар айтишига қараганда, Ухандаги бозордан 12 км масофада Ухан вирусология институтига тегишли бўлган ян бир лаборатория. У ерда 2002-2003 йилларда эпидемияга айланган атипик пневмония вируси SARS-CoV билан тажрибалар ўтказилган ва ушбу вируснинг янги турини етиштиришган. Биологлар айтишига кўра ушбу янги вирус эҳтиётсизлик оқибатида лабораториядан чиқиб кетган бўлиши мумкин.

Олимлар айтишига қараганда, уларнинг ушбу аниқлашлари албатта янада чуқуроқ текширув талаб қилади, лекин бир нарса аниқ-ки, ушбу лабораториялар одам гавжум шаҳардан узоқроққа кўчирилиши керак.

Булар ташқи линклар ва янги даричада очилади

Бу линкни кўчириб олинг

Булар ташқи линклар ва янги даричада очилади

Улашиш даричасини ёпинг

Коронавирус давоси фақат Қуръондами? - Ислом ва мусулмонлар, O'zbekiston - бу сўнгги кунларда қатор ижтимоий тармоқлар ўзбек сегментида бўй кўрсатган мавзулардан бири бўлади.

Бу ҳақдаги видео турли номлар остида ўтган бир неча кун ичида YouTube каналида кетма-кет чоп қилинган.

Уларнинг деярли барчаси "Сир очилди - коронавирус давоси Қуръонда ёзиб қўйилган экан", - дея номланган.

Видеолардан овоз таниқли журналист ва диний-маърифий дастурлар муаллифи Хайрулло Ҳамидов экани англашилади.

Аммо унинг аниқ қачон ёзилгани санаси маълум эмас.

Унда нафақат ОИТС, балки "биз ўта хавфли деб ҳисоблайдиган моддий ва маъанавий касалликлар ҳаммасининг давоси Исломда, саломатлик суннатда экан"и ҳақида сўз боради.

"Касалликлар ҳам тужжорликнинг бир тузоғи", деган хулоса айтиларкан, Гиппократга таяниб, "бемор учун дори қанча оз бўлса, шунча яхши" экани алоҳида қайд этилади.

Мазкур видео сўнгги кунларда турли ижтимоий мулоқот тармоқларида энг кўп улашилганларидан бири экани кузатилган.

Айрим ҳолларда улашиларкан, мазкур видеонинг, "Мана, вирус кимга юқмайди", талқини остида тақдим этилгани ҳам кўрилади.

Худди шу манзарада Би-би-си Ўзбек хизматининг пойтахт Тошкентдаги кичик сўровидан аксарият ўзбекистонликларнинг коронавирус борасида анчайин хотиржам эканликларини илғаш мумкин бўлган.

Биз билан суҳбат чоғида улардан энг кўпи энг аввало Аллоҳ дейишлари, ўзларини Аллоҳ асрашини айтган бўлишса, бошқалари коронавирус ўзбек миллатига юқмайди қабилидаги фикрларни изҳор этишган.

Бунгача ўзбекзабон интернет нашрларида ОИТС, САРС ва Эболанинг давоси ҳам Қуръони Каримда эканига оид чиқишлар кўзга ташланган.

Би-би-си Ўзбек хизмати худди шу каби қарашлар манзарасида бу борадаги фикрини сўраб, Қирғизистондан Марказий Осиёдаги таниқли уламолардан бири Содиқ қори Камолиддин билан боғланди.

"Қуръони Карим албатта шифо. Қуръонда Аллоҳ таоло ўзининг сўзи бор. Бизлар шифо бўлувчи, шифо оятларини нозил қилдик, деган. Албатта, бунга шак-шубҳа йўқ. Ҳар беш йил, ҳар ўн йилда неча хил касалликлар пайдо бўлаяпти, у коронавирус бўлсин, бошқа, бошқа касалликлар бўлсин, ҳаммасига Қуръони Карим шифо бўлади. Лекин бу - бошқа даволаш услубларидан воз кечилсин, дегани эмас", - дейди суҳбатдош.

Содиқ қори Камолиддиннинг айтишича, "уни ҳам, буни ҳам қилиш керак. Ва Аллоҳдан шифо тилаб, умид қилиб, дуолар қилиш керак":

Худди шу манзарада Ўзбекистон Мусулмонлари идорасининг ҳам коронавирус мавзусига бир неча бор қайтгани кўрилган.

Идора расмий веб саҳифасида бир коронавирусдан сақланиш чораларига эътибор қаратилган бўлса, бир "Диққат! Диққат! "КоронаВирус" - Аллоҳга қочинг!", деган чиқишлар кузатилган.

Уларда Имом Бухорий ва Имом Муслим ривоят қилган ҳадислардан мисоллар келтирилган.

Мўмин-мусулмон одам ўзига теккан касалликка қарши курашиб, Аллоҳ таолодан комил шифо сўраб, даволаш чораларини кўриши кераклиги айтилган.

"Аллоҳ таоло юртимизни, халқимизни бундай касалликлардан асрасин!", - дея хулоса қилинган.

Манбаси Хитой бўлган коронавирус инсониятнинг бу яқин тарихида кузатилган энг ҳалокатли вируслардан бири бўлади.

Вирус ўтган бир ойдан ортиқроқ вақт ичида дунёнинг йигирмадан ортиқ давлатига кириб борган.

Аллақачон мингга яқин кишининг умрига зомин бўлган.

Коронавирусни юқтирган инсонлар сони бугунга келиб қирқ мингдан ортган.

Кеча, якшанба куни эса, коронавирусдан бир кунда энг кўп ўлим ҳолати қайд этилган.

Бир кеча-кундузнинг ўзида 97 киши ҳаётдан кўз юмган.

Ҳалокатли вирус

Коронавирус омма саломатлигига солган таҳдиди боис, Жаҳон Соғлиқни сақлаш ташкилоти томонидан дунё бўйлаб фавқулодда ҳолат эълон қилинган вирус бўлади.

Бу яқин йилларда кузатилган бирор бир вирус эса, халқаро ташкилот томонидан бу қадар баҳо, таснифга сабаб бўлмаган.

Бугунга келиб, коронавирус қурбонларнинг сони бўйича ҳатто САРС вирусини ҳам ортда қолдириб кетган.

2000-йиллар бошларида кузатилган САРС вируси жаъми 774 инсоннинг умрига зомин бўлган.

Устига устак, янги тарқалган ва у ҳақда маълумот ҳануз кам экани боис, коронавирусни даволаш усуллари ҳалича ноаниқ.

Ўтган яқин кунлар ичида унга қарши вакциналар ишлаб чиқилганига оид хабарлар бўй кўрсатган.

Аммо улар ҳали-ҳануз кенг истеъмолда эмас ва самараси борасида ҳам қатъий хулосалар йўқ.

Бугунга келиб, коронавирусни янгитдан юқтириш ҳолларига барқарорлашгани кузатилган.

Лекин, Жаҳон Соғлиқни сақлаш ташкилотининг огоҳлантиришича, ёмони ортда қолди, дейишга ҳалича эрта.

Ташкилот кеча, якшанба куни коронавирусга қарши кураш ишларини мувофиқлаштириш учун Хитойга ўзининг халқаро гуруҳини ҳам юборган.

Аксарият Марказий Осиё давлатларига бевосита чегарадош Хитой манбаи бўлган коронавирус орада кечган қисқа вақт ичида Ўзбекистонда ҳам мамлакат президенти ва ҳукумати диққат-эътиборидаги масалалардан бирига айланган.

Коронавирусга қарши ҳукумат миқёсида чора-тадбирлар кўрилган.

Ўзбекистон саноқли кунларнинг ичида коронавирус ўчоғи бўлган Ухандагилари илова Хитойдан юзлаб фуқароларини ортга қайтарган.

Ҳозиргача қолган бирор бир Марказий Осиё давлати бунча сондаги фуқаросини Хитойдан олиб чиқишга муваффақ бўлмаган.

Жорий пайтда улардан барчаси 14 кунлик мажбурий карантин остида.

Ўзбекистон илова ҳалича бирор бир Марказий Осиё давлатида коронавирус расман қайд этилмаган.

Орада Ўзбекистонда коронавирус ҳолати аниқланганига оид қатор хабарлар масъуллар томонидан устма-уст рад этилган.

Ҳозирча Россия коронавирус расман қайд этилган ягона собиқ Шўро давлати бўлиб турибди.

Ўзбекистон уларнинг орасида энг йирик мусулмон давлати бўлади.

Читайте также: