Корана вирус белгілері алдын алу шаралары

2019 жылғы желтоқсан айында пайда болып, бүгінде дүние жүзін дүрліктіріп тұрған коронавирустың ресми атауы – Covid-2019. Індет Қазақстанға да жеткен соң, елде қауіпсіздік шаралары күшейтіліп, коронавирус мәселелері бойынша Telegram-бот іске қосылды.

Informburo.kz Дүние жүзілік денсаулық сақтау ұйымының кеңесі бойынша Covid-2019 туралы жиі қойылатын сұрақтардың жауабын, дерттен сақтану жолын ұсынады.

Covid-2019. Бұл не?

Covid-2019 – коронавирустың осы уақытқа дейін анықталмаған жаңа түрі. Коронавирустар көбіне жануарларды зақымдайтын вирустар тұқымдасы болып табылады, бірақ кей жағдайда адамға да жұғуы мүмкін. Covid-2019 – коронавирустың адам ағзасына әсер ете алатын жетінші түрі.

Коронавирустың қаупі қандай?

Қалыпты жағдайда Covid-2019 жұқпасынан кейін асқыну қаупі жоқ. Бұл вирус:

• 65 жастан асқан адамдарға;
• бес жасқа дейінгі балаларға;
• жүкті әйелдерге;
• иммунитеті әлсіз не жүрек, өкпе, бүйректің созылмалы аурулары бар адамдарға қауіп туғызуы ықтимал.

Сырқат кей науқастарда ауыр түрде өтіп, пневмония мен тыныс алудың қиындауына әкелуі мүмкін. Сирек жағдайда вирус өлімге әкеледі.

Covid-2019 симптомдары

Коронавирус кәдімгі тұмау тәрізді болғандықтан, оның алғашқы белгілерін көп адам байқай бермейді. Дегенмен, дәрігерлер келесі симптомдар білінсе, бірден дабыл қағуға кеңес береді:

• дене қызуының көтерілуі, жоғары тепмература;
• құрғақ қатты жөтел;
• бастың ауруы;
• кеуде тұсының ауруы;
• ентікпе және тыныс алудың бұзылуы;
• жүрек қағысының жиілеуі;
• пневмония;
• безгек;
• мұрынның бітуі;
• фарингит;
• диарея.

Осындай симптомдарды байқасаңыз, 103 нөміріне хабарласып, бірден медициналық мекемеге хабар беріңіз. Әсіресе вирус тараған елдерден сапарлап келген болсаңыз, міндетті түрде тексерілген жөн.

Коронавирус қалай жұғады?

Коронавирус респираторлық жолмен жұғады.

Covid-2019 инфекциясын жұқтырған адаммен жақын байланыссаңыз, қауіпті дертке шалдығуыңыз әбден мүмкін. Инфекция ауру жұқтырған адамнан келесі адамға жөтелгенде не түшкіргенде науқастың мұрнынан, аузынан бөлінетін ұсақ тамшылар арқылы беріледі. Бұл тамшылар заттардың бетіне, есік тұтқасына түседі. Ол заттарды ұстаған адам қолын жумастан көзіне, мұрнына немесе аузына тигізсе, ауруды жұқтырады. Сондықтан, коронавирусқа шалдыққан адамнан 1 метрден аса қашықтықта жүру маңызды. Қазіргі уақытта ғалымдар вирустың заттардың бетінде қанша уақыт тіршілік ететінін анықтауда. Вирус бір сағаттан бірнеше күнге дейін өміршеңдігін сақтай алады деген болжам бар. Сондықтан, вирусты өлтіру және олардың адамға жұғуына жол бермеу үшін қарапайым дезинфекциялаушы заттарды қолдануға болады.

Коронавирустан қалай сақтану керек?

Дүние жүзілік денсаулық сақтау ұйымының инфекцияның алдын алуға беретін кеңестері:

• Қолды әр жарты сағат сайын 20 секунд бойы сабындап жуу;
• Микробтарды өлтіруге антисептик көмектеседі. Медициналық спирт те қолдануға жарайды. Егер спиртке аллергия бар болса, санитайзерді пайдаланыңыз;
• Түшкіргенде және жөтелгенде мұрын-аузыңызды қағаз майлықпен не шынтағыңызбен жабыңыз. Содан кейін майлықты жабық контейнерге тастап, қолыңызды жуыңыз;
• Қолыңызды көзіңізге, мұрныңызға және аузыңызға тигізбеңіз, бұлар вирустың "кіріс қақпасы" саналады;
• Жөтел, жоғары температура және тыныс алу мүшелері ауруларының басқа симптомдары бар адамдардан аулақ жүріңіз;
• Адам көп жиналатын қоғамдық орындарға, той-томалақ, жиындарға бармай, үйде отыруға тырысыңыз;
• Адамдармен қол алыспай, қашықтықтан амандасқан жөн;
• Іссапардан бас тартып, әлем бойынша саяхатты шектеңіз;
• Үйдің терезесін жиі ашып, ауаны тазартып тұрыңыз;
• Қоғамдық көлікті жиі пайдаланбаған жөн;
• Қолма-қол ақшадан бас тартып, төлемді мүмкіндігінше банк картасы арқылы жасаңыз;
• Бөлмені жиі желдетіңіз;
• Табиғат пен фермалардағы жануарлардан аулақ жүріңіз;
• Ет пен жұмыртқаны ұзақ уақыт қайнатып не пісіріңіз, яғни, шала піскен күйінде тұтынбаңыз;
• Температура көтерілгенде, жөтелгенде және тыныс алу қиындағанда дереу медициналық жәрдемге жүгініңіз;
• Иммунитетіңізді нығайтып, салауатты өмір салтын ұстаныңыз. Ақуыздарға, дәрумендерге және минералды заттарға бай тағамдарды тұтыныңыз.

Профилактикалық 5 шара

Денсаулық сақтау министрлігі профилактикалық 5 шараны тұрақты істеуге кеңес береді:

• қол мен бетті сабынмен жиі және мұқият жуу;
• қолға арналған спирттік антисептиктерді қолдану;
• көп адам жиналған орындардан аулақ болу;
• науқас адамдармен байланысқа түспеу;
• салқын тию белгілері (дене қызуының көтерілуі, мұрынның бітелуі, жөтел, тамақтың ауруы) пайда болғанда міндетті түрде дереу үйге жедел жәрдем шақыру қажет.

Карантинге кімдер жатқызылады?

Қазақстанның Бас санитарлық дәрігерінің "Қазақстанда коронавирустық инфекцияның алдын алу бойынша шараларды ары қарай күшейту туралы" 2020 жылғы 4 наурыздағы №12 жаңа қаулысына сәйкес, Covid-19 коронавирустық инфекция бойынша қауіпті елдердің тізімі жасалды. 1А санатына жататын мемлекеттен келгендер міндетті түрде медициналық мекемеге оқшауланады. Қалғаны үй карантиніне жатады:

• 1 А санаты – ҚХР, Иран, Оңтүстік Корея, Италия;
• 1 Б санаты – Франция, Германия, Испания;
• 2 санат – Швейцария, Ұлыбритания, Нидерландтар;
• 3 санат – Бельгия, Швеция, Норвегия, Үндістан, Ирак, Филиппин, АҚШ.

Ескерту: Қазақстанның Бас санитарлық дәрігерінің 14 наурыздағы қаулысына сәйкес коронавирус бойынша қолайсыз елдер тізім өзгереді. Жаңа қаулы 17 наурыздан бастап күшіне енеді:

• 1 А санаты – Иран, Италия;
• 1 Б санаты – ҚХР, Оңтүстік Корея, Франция, Германия, Испания;
• 2 санат – Австрия, Бельгия, Дания, Катар, Норвегия, Нидерландтар, БАӘ, Швейцария, Швеция;
• 3 санат – Әзербайжан, Ұлыбритания, Ирак, Люксембург, Словения, АҚШ, Чехия, Жапония.

Үй карантинінде жатқан адамдар нені ескеруі керек?

Covid-2019-дың инкубациялық кезеңі 14 күнге дейін созылады. Дәрігерлер үйде оқшауланған науқастарға келесі кеңестерді ұсынады:

• Үйден шықпаңыз;
• Жабық есігі бар, жақсы желдетілетін бөлмеде жатыңыз;
• Қажеттілік үшін бөлмеден шыққан жағдайда, маска киюді ұмытпаңыз;
• Түшкіргенде және жөтелгенде мұрын-аузыңызды қағаз майлықпен не шынтағыңызбен жабыңыз;
• Қолыңызды жиі дезинфекциялаңыз, әсіресе тамақ ішер алдында тазалық шараларын қатаң сақтаңыз;
• Қолды бір рет қолданатын қағаз майлықпен сүртіңіз;
• Мүмкіндігінше бөлек гигиеналық бөлме пайдаланған жөн;
• Үйге қонақтардың келуін шектеңіз.

14 күндік карантинге жатқызылған адам ол аяқталғаннан кейін де 10 күнге дейін телефон арқылы медқызметкерлердің бақылауында болады.

"Мифтерге сенбеңіз!"

Жаңа вирустық инфекциялар таралғанда әдетте күмәнді, жалған ақпарат таралады. Дүниежүзілік деңсаулық сақтау ұйымы жаңа коронавирус жайында танымал мифтердің жалғандығын хабарлады:

• Қытайдан келген пошта қауіпті емес – хаттар мен сәлемдемелерден жаңа коронавирус жұқтырып алуға болмайды;
• Үй жануарлары, мысықтар мен иттер Covid-2019 жұқтырушысы емес. Оған ешқандай ғылыми дәлел жоқ;
• Пневмонияға қарсы вакциналар жаңа коронавирустан қорғамайды. Оған арнайы екпе қажет, оны дәл қазір ғалымдар әзірлеуде;
• Сарымсақ, күнжіт майы, ауыз шаюға арналған сұйықтық немесе мұрынға арналған тұз ертіндісі вирусқа қарсы көмектесетініне еш дәлел жоқ;
• Антибиотик коронавирусты емдеуге көмектеспейді. Егер вирус бактериялық инфекцияға әкелсе, дәрігеріңіз антибиотик тағайындауы мүмкін, себебі анибиотик бактериялық инфекцияны емдейді. Бірақ, ол коронавирустан емделуге көмектеспейді;
• Коронавирустың алдын алатын не емдейтін дәрілер жоқ. Ғалымдар қазір сондай препаратты әзірлеумен айналысуда.

Әрбір адам өз денсаулығына жауапты болып, бірден дәрігерге жүгінуі керек. Медициналық көмек симптомдарды жеңілдетуге және аурудың әрі қарай дамуына жол бермеуге көмектеседі.

Өзіңізге ыңғайлы жерден informburo.kz оқыңыз:

Если вы нашли ошибку в тексте, выделите ее мышью и нажмите Ctrl+Enter

РЕКЛАМА

Коронавирус инфекциясы – жұқпалы аурулардың басым аgеногенді механизмі бар өткір инфекциялық патология, РНҚ бар коронавирус туындаған. Коронавирустарға тән — жоғарғы тыныс жолдарының зақымдануы, жиі емес – ішек пен асқазан. Клиникалық түрде инфекция қалыпты безгегімен және интоксикация симптомымен көрінеді. Патологиялық процестің диагностикасы сарысудағы патогенге вирус пен антиденелерді анықтауды қамтиды. Емдеуге этиотропты вирусқа қарсы препараттар мен симптоматикалық терапия кіреді (шабуылшы, шабуылшы, жергілікті вазоконстриктор және т.б).

Коронавирус инфекциясы

Коронавирус инфекциясы – өткір вирустық ауру, әуедегі. Нозология алғаш рет 1965 жылы сипатталған. өткір ринитпен ауыратын науқас үшін, 1975 жылы. Коронавирдің өзі оқшауланған. Қазір осы вирустың отбасы 30-дан астам түрді қамтиды, олар барлық жерде, үнемі жаңарып отырады: 2015 жылы Оңтүстік Кореяда Таяу Шығыс коронавирусі болды (MERS). Мүмкін деп есептеледі, бұл патогенді 4-15 дейін құрайды% жыл сайын SARS оқиғалары, аурудың ең көп саны қыста және көктемде тіркеледі. 2002-2003 жж. Қытай мен басқа да Азия елдеріне белгілі.г. SARS эпидемиясы, Ресми түрде қатты өткір респираторлық синдром деп аталды (SARS немесе SARS).

Коронавирус инфекциясының себептері

Себептері – РНҚ бар коронавирустардың отбасы. Отбасы құрамында жұқпалы агенттердің үш тобы бар, адамдар үшін қауіпті: адам коронавирусы 229 Е, адамның ОС-43 вирусына және адамның ішек коронавирустарына қатысты. Вирустың жаңа түрінің пайда болуының себебі (патогенді SARS) риясыз мутацияны қарастырды. Инфекция агентінің көзі — науқас адам (немесе тасымалдаушы), беру жолдары – әуедегі және әлдеқайда аз – байланыс-үй шаруашылығы, коронавируспен ластанған ойыншықтар арқылы сатылады, тұрмыстық заттар. Қауіпті факторлар — балалар, иммунитетті төмендету және халықтың үлкен концентрациясы нашар желдетілетін жерлерде ұзақ уақыт болу.

Қоздырғыш агент қоршаған ортада тұрақсыз, қалыпты мөлшерде дезинфекциялаушы заттардың әсерінен өледі, ультракүлгін және жоғары температура. SARS байланысты коронавирус денеден тыс тұрақты және қоршаған ортаға 4 күнге дейін сақталуы мүмкін. Атипальды коронавирус пневмониясымен ауыратын топтар балалар болып табылады, АҚТҚ-жұқтырғандар, ауыр созылмалы аурулары бар қарттар мен науқастар (жеңілді жеңілдетеді, қант диабеті, онкологиялық процестер), коммуналдық пәтерлердің тұрғындары, жатақханалар, казармалар, казармалар, сондай-ақ медициналық және қызмет көрсетуші персонал.

Патогенез

Коронавирус инфекциясының патогенезі жақсы түсініксіз. Жоғарғы тыныс жолдарын енгізгеннен кейін коронавирустар насо және орофаринстің эпителий жасушаларын колонизациялайды, белсенді түрде көбейтіңіз, Эпителиалдық жасушаларды бұзады. Дененің иммундық реактивтілігінің жеткіліксіз болған кезде коронавирустар альвеолярлық эпителий жасушаларына еніп кетеді, цитоплазмасында репликация патогенді болып табылады. Экзозитоз арқылы дайындалған вирондар жасушаның сыртқы мембранасында орналасқан, бұл эпителий жасушаларының синтездің пайда болуына ықпал етеді. Кейіннен өкпенің ұлпасына шамадан тыс сұйықтық пен ақуыз тиеді, беттік активті массивтерді жою және альвеолдың құлдырауы газ алмасудың күрт төмендеуі. Қалпына келтіру кезінде өкпе тінінің зардап шеккен аймақтары қосылыммен ауыстырылады. Ауру түріне байланысты иммунитет, төзімді.

Коронавирус инфекциясының белгілері

Инкубациялық кезең — 2-3 күн. Аурудың өткір басталуы, уыттану белгілері (әлсіздік, бас ауруы, себепсіз шаршау) жұмсақ. Дене температурасы өте сирек кездеседі, көбінесе 38-тен аспайды°С. Коронавирустық инфекцияның негізгі көрінісі — мұрыннан ағып кетіп, ашық судың кетуі, ринореяның шамадан тыс табиғатына ауысады. Күрделі мұрын тынысы және иіс сезімінің төмендеуі тән. Балалар мен әлсіреген тұлғалар тозады, жұлдыру, ауыз қуысы жоқ өрескел жөтел және жатыр мойны лимфа түйіндерінің кеңеюі.

Коронавирустар тек ас қорыту жүйесіне зақым келтіруі мүмкін, ашкөздік, құсу, іштің ауыруы (негізінен эпигастрий) және сұйық сулы табуреткалар. Гастроэнтерит әдеттегідей жақсы жүреді, дегидратациясыз дамымаған, бірақ нәрестелердің ас қорыту жүйесінің коронавирус инфекциясы болған жағдайда, экзикозға жедел прогрессия мүмкін. SARS белгілері суықтың болмауы, жоғары температура (39-дан астам°С), құрғақ жөтелге толқу және тыныс алудың прогрессивті қысымы; Кейбір жағдайларда ересектердің тыныс алу бұзылысы синдромы дамиды, ауыр тыныс жетіспеушілігіне алып келеді.

Асқынулар

Өз уақытында емделу және ерте емдеу кезінде коронавирустық инфекция жақсы. Ең жиі кездесетін асқыну — қайталама қабынуды қосу (көбінесе бактериялық табиғат) синуситтің дамуы, тонзиллит, отит, бронхит және пневмония. Тыныс алу жолдарының прогрессивті сәтсіздікке байланысты SARS асқынулары пайда болғанда. Олардың ең қатал ‒ өкпе эмболиясы, миокардит, перикардит, спонтанды пневмоторакс, жүрек жеткіліксіздігі және жүрек аритмиялары. Склерозмен ауыратын науқастарда ми асқазан сұйығында коронавирустарды анықтау туралы куәліктер бар.

Диагностика

Егер коронавирус инфекциясы күдікті болса, жұқпалы аурулар бойынша маманның кеңес беруі міндетті болып табылады, оториноларинголог және терапевт, пульмонолог – өкпе зақымдану белгілері пайда болғаннан кейін, гастроэнтеролог – гастроэнтериттің қатысуымен. Нозологияның диагностикасы зертханалық және аспаптық әдістермен жүзеге асырылады, соның ішінде:

• Клиникалық және биохимиялық қан анализі. Жалпы алғанда, лейкопенияға қан сынағы байқалады, лимфоцитопения және тромбоцитопения, анемия, ESR жеделдету. Екінші бактериялық флораны ұстағанда лейкоцитоз пайда болады. Биохимиялық көрсеткіштер АСТ-нің белсенділігін көрсетеді, ALT, креатин фосфокиназы, жалпы протеин мен гипоальбуминемияны азайтады, сирек — гипоглобулинемия.
• Жұқпалы агенттерді анықтау. Патогенді мұрын ағысынан ажырату, балшық, сумен жуыңыз, құсу, ПТР көмегімен науқастың сұйық табанынан аурудың алғашқы күнінен бастап мүмкін. Динамикада (науқасты бастапқы емдеу кезінде және 2 аптадан кейін) қан ELISA коронавирусқа қарсы антиденелердің болуы үшін жасалады. Диагнозды растау үшін антидене титрінің минималды өсуі – қосарланған. Ең ақпараттандыратын ELISA бірінші клиникалық көріністен кейін 10 немесе одан да көп күн өткенде болады. Дифференциалды диагностикалау мақсатында фекалийлер мен копрограммаларды бактериологиялық зерттеу жүргізіледі.
• Радиология диагностикасы. Пневмония белгілері пайда болған кезде кеуде радиографиясы жасалады, аз пайдаланылатын мультиспиральды компьютерлік томография (ұқсас патологияларды болдырмау). Рентгендік суретті әдетте бір жақты интерстициальды зақымдануы немесе екі жақты фокалды байланысқан пневмониямен сипатталады.

Дифференциалды диагноз басқа өткір респираторлы вирустық инфекциялармен жүргізіледі, тұмау, Q безгегі, пневмокситтоз, туберкулез, легионеллез, орнитоз, микоплазмоз, бактериялық ринофарингит, бронхит және пневмония. Бұл патологияны вирустық диареядан ажыратуға болады, сальмонеллез, тағамдық токсикоинфекция, дизентерия, энтеровирусты инфекция.

Коронавирустық инфекцияны емдеу

Күрделі емес терапия амбулаториялық емдеуді қамтиды. Басқалармен байланыс шектеу ұсынылады, егер мүмкін болса, науқасты бөлек бөлмеде оқшаулаңыз, күнделікті дымқыл тазалауды және бөлменің ағылуын қамтамасыз етеді. Арнайы диета әзірленбеген; қолайлы жарық болуы керек, бірақ қоректік тағамдар, қуырылғанды ​​жойыңыз, май, алкоголь, жиі фракциялық азықтандыруға және сұйықтықтың тұтынылуын арттыруға арналған, бөлме температурасында негізінен қайнатылған су.

Емдеу этиотропты қамтиды (ribavirin, интерферонды дәрілер) және симптоматикалық терапия (вазоконстриктерді мұрын тамшылары, артқы фарингаль қабырғасын суару үшін шприцтер мен ерітінділерді қолдану, шабуылшы, кептіргіштер; гастроэнтерит кезінде ауызша аймақтандыру және сорбенттер үшін ұсынылған шешімдер). Антибиотиктерді клиникалық көріністер мен бактериологиялық растамасыз қолдану ұсынылмайды. Коронавирустық аурудың асқынуы болған жағдайда, кең ауқымды әрекет ететін препараттарға артықшылық беріледі.

SARS анықтау немесе күдік — жұқпалы аурулар ауруханасында жатқызудың көрсеткіші. ДДҰ хаттамасына сәйкес атипичная пневмонияны емдеу реанимация бөлімшелерінде антибиотиктердің тіркесімін қолдану арқылы жүзеге асырылады (левофлоксацин, Кларитромицин, клавулан қышқылымен амоксицилин) антивирустық агентпен (ribavirin) және глюкокортикостероидтер (метилпреднизолон). SARS бар науқастар үшін, басқалармен қатар, болашағы бар есірткі құралдар, құрамында беттік-белсенді зат бар.

Болжам және алдын-алу

7-10 күн ішінде асқыну болмаған жағдайда, толық қалпына келеді. Адамдардың коронавирусқа табиғи сезімталдығы төмен, инфекция ұзақ уақыт тығыз байланыста болады (көбінесе күнделікті өмірде). Өкпе тініне қатты зақым келгенде (SARS) өлім 20-38-ке жетеді % істер. ЖЖЖ бар адамдардан, аурудың соңғы кезеңдерінде немесе 45 жастан асқан аурулармен ауруханаларға жіберілді, өлім орташа алғанда 9 есеге артады,5%. Өкпенің талшықты өзгеруі созылмалы респираторлық жетіспеушіліктің әрі тұрақты жүрек ақауларының дамуына себеп болуы мүмкін.

Коронавирус инфекциясының нақты алдын-алу құралдары (вакциналар) әзірленбеген. Ауруды болдырмау үшін салауатты өмір салты ұсынылады, температура, мүмкін жаттығу және теңгерімді тамақтану. Маңызды әдістер — бір реттік медициналық маскалардың суық мезгілінде қолданылуы, жабық бөлмелерде бұқаралық іс-шараларды өткізбеу, Қоғамдық көліктерге саяхат, күнделікті ауа ылғалдылығы және ылғалды тазалау.

Таяудағы болжамдардың бірінде коронавирус пандемиясы 2021 жылға дейін созылады делінген. Ал тағы бір болжамда ғалымдар бір АҚШ-тың өзінен 1,7 миллион адам қайтыс болады деп болжаған. Осы секілді ғалымдардың пандемия туралы түрлі болжамы бар. Tengrinews.kz тілшісі коронавирус туралы болжамдарға шолу жасады.

"Коронавирус эпидемиясы 2021 жылға дейін жалғасады"

Коронавирус эпидемиясы Ұлыбританияда келесі жылдың көктеміне дейін жалғасуы мүмкін. Бұл туралы The Guardian басылымы Ұлыбритания ұлттық денсаулық сақтау қызметінің (NHS) шенеуніктеріне арналған құпия есепке сілтеме жасап хабарлаған.

"Денсаулық сақтау басшылары вирустың әлі 12 ай бойы тарайтынын күтіп отыр. Бұл олардың мұны мойындаған алғашқы құжаты. Ол онсыз да жұмысы көп NHS-ке қосымша жүк болады", - делінген мақалада.

Құжатта көрсетілген мәлімет бойынша, денсаулық сақтау қызметінің басшылары осы уақыт ішінде ұлыбританиялықтардың 80 пайызы коронавирус жұқтырады-мыс.

Үкіметтің бас медициналық кеңесшісі Крис Уитти мұның ең жаман сценарий екенін айтқан. Оның болжамы бойынша, вирус жұқтырғандарның нақты саны бұдан әлдеқайда аз болады.

"АҚШ-та коронавирусдан 1,7 миллион адам қайтыс болуы мүмкін"

New York Times мәліметі бойынша, АҚШ-тың ауруларды бақылау және алдын алу орталығының қызметкерлері мен эпидемиялық аурулар мамандары ақпанда конференция өткізген. Олар вирус таралуының бірнеше нұсқасын, жылдамдығын зерттеген.

Олардың болжамы бойынша, бірнеше айдан бір жылға дейінгі уақытта вирус жұқтырғандар саны 160-тан 214 миллионға дейін жетуі мүмкін. 2,4-тен бастап 21 миллион адамға дейін ауруханаға жатып қалуы ықтимал.

Бұл елдің ұлттық денсаулық сақтау жүйесіне қатты зақым келтіреді. Себебі АҚШ-та ауруханада 925 мың адамды қабылдауға дайын орын бар екен.

Мамандардың зерттеуінен кейін, бұл пандемия АҚШ-та 1,7 миллион адамның өмірін қиюы мүмкін екені жазылған.

"Пандемия жарты жылдан соң аяқталады"

Бұған дейін COVID-19 пандемиясының таралуын болжаған инфекциялық аурулар маманы Майкл Остерхольмнің пікірінше, пандемия жарты жылға ғана жалғасады. Бұл туралы маман америкалық тележүргізуші Джо Роганға берген сұхбатында айтқан.

Майкл Остерхольмнің айтуынша, пандемия жер тұрғындарына әлі зардабын тигізеді. Оның болжамынша, адамзат әлі жарты жылға уақыт коронавируспен күреседі.

"Егер COVID-19-ты өлім-тітім саны бойынша тұмаудың ең жаман маусымымен салыстырсақ, коронавирустың салдары 10-15 есеге ауыр болады", - деген Остерхольм.

Маман маска мен қолғаптардың пандемиямен күресте әлсіз екенін айтады. Себебі оның сөзінше, вирус жұқтырудың басты себебі - адамдардың бәрі ортақы ауаны жұтуы.

"Вирус залалы 2020 жазда төмендейді"

Reuters хабарлауынша, Қытайда пневмонияның тарауымен күрес комиссиясының басшысы Чжун Наньшань да коронавирустың қашан аяқталатыны туралы болжамын айтты. Оның сөзінше, пандемия залалы 2020 жылы жазда төмендейді.

Маманның айтуынша, қазіргі уақытта эпидемия өзінің шыңында тұр, бірақ жазға қарай оның әсері әлсірейді.

"Әлем елдеріндегі эпидемия маусымға дейін ғана жалғасады", - деген Чжун Наньшань.

Коронавирустан кем дегенде 15 миллион адам өледі

Daily Mail мәліметі бойынша, Аустралия ұлттық университетінің зерттеуі бойынша коронавирустан 15 миллион адам қайтыс болуы мүмкін. Мұндай тұжырымды зерттеушілер - Уорик МакКиббон мен Рошен Фернандо жасаған.

Олардың мақаласындағы болжамға сүйенсек, шектелген вирустың өзі аз уақыт ішінде әлемдік экономикаға әсер етуі мүмкін. Олардың есебі бойынша, әлемдік экономика жыл соңына дейін коронавирус әсерінен 2,3 триллион доллар жоғалтады екен.

Зерттеушілердің мақаласында өлім-жітім саны да есептелген. Ең жақсы сценарий бойынша, коронавирустың алғашқы жылында адамзат 15 миллион адамнан айырылады. Ең көп зардап Үндістан мен Қытайға келеді, оларда миллиондаған адам қайтыс болатыны жазылған.

Ал жаман сценарий бойынша бүкіл әлемде 68 миллион адам өледі деген болжам айтылған.

"Қазақстанда дағдарыс басталуы мүмкін"

Коронавирустың таралуы әр елдің экономикасына әсер етіп жатыр. Мұнай бағасы төмендеп, валюта бағамдары өзгерген. Бұл Қазақстан экономикасына да өз ықпалын тигізді. Қазір Қазақстанда бір доллар 440 теңгеден сатылып жатыр. Осыған байланысты Қазақстанда экономикалық дағдарыс басталуы мүмкін.

Иллюстрациялық фото: unsplash.com

Қазақстандық экономист Арман Бейсембаевтың Tengrinews.kz порталына айтқан болжамы бойынша, Қазақстанда биыл жазда дағдарыс басталады. Ал желтоқсанда экономикалық даму қарқыны төмендейді. Экономистің болжамы бойынша, дағдарыс 10 жылға дейін созылуы мүмкін, бірақ ерекше фазаның арқасында мемлекет одан 18 айда шығады.

Бейсембаевтың сөзінше, елді импорттан жапса, дүкендер сөресінен азық-түлік пен тауарлар азаюы мүмкін. Ал бұл 90-жылдардағы дағдарысқа алып келеді.

Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы 11-наурызда коронавирусқа байланысты халықаралық деңгейде төтенше жағдай жариялады. ДДСҰ соңғы дерегіне сүйенсек, эпидемия 151 елге таралып, 167 511 адам ауру жұқтырған. Қайтыс болғандар саны 6600-ден асты. Пандемияға айналған вирустан әсіресе, кәрі құрлықтағы Италия, Испания, Франция сынды елдер қатты зардап шегіп жатыр.

Қазақстанда вирус жұқтырғандар саны 32-ге жетті. Сонымен коронавирустың белгілері қандай? Одан қалай қорғануға болады? Вирусты жұқтырып алған жағдайда не істеу керек? Әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының Алматы филиалы көпшілікті мазалаған осы және өзге де сұрақтарға жауап дайындады.

1. Коронавирустың белгілері қандай?

Коронавирустың белгілері өткір респираторлық инфекция мен тұмау белгілеріне ұқсас болып келеді. Бірақ, көптеген жағдайларда бұл кәдімгі респираторлық жұқпаның симптомдары болуы әбден мүмкін:

• Түшкіру
• Әлсіздік
• Бас ауру
• Дене қызуының көтерілуі
• Тамақтың жыбырлауы
• Кеуде қуысының ауыруы
• Жүрек қағысының жиілеуі
• Тыныс алудың жиілеуі

1. Коронавирусқалай таралады?

COVID-19 вирусы екі түрлі жолмен таралады:

• Жөтелгенде, түшкіргенде, ауру адаммен сөйлескенде ауа арқылы
• Тұрмыстық заттар арқылы

1. Коронавирустың алдын алу жолдары қандай?

Ең алдымен, әр адам санитарлық гигиена талаптарын сақтауға міндетті. Көпшілік тамақтанатын жерлерге, қоғамдық орындарға, базарларға барудан бас тартқан жөн.

Қолды жиі-жиі сабындап жуыңыз, арнайы антисептикалық құралдарды пайдаланыңыз. Үйіңізді (жұмыс орныңызды) таза ұстауға тырысыңыз: жиі-жиі сумен жуып, ауаны тазартып отырыңыз.

Түшкіргенде, жөтелген кезде мұрныңыз бен аузыңызды бір реттік сулықтармен жабыңыз. Ортақ тұрмыстық құралдарды пайдаланбаңыз.

1. Коронавирус белгілері неше күнде білінуі мүмкін?

Вирус жұққан күннен бастап 14 күннен 28 күнге дейін.

1. Коронавирус жұққан-жұқпағанын анықтайтын анализдерді қай жерде тапсыруға болады?

COVID-19 вирусын төмендегі мекенжайлар арқылы тапсыруға болады:

• Ұлттық сараптама орталығы
• Орталық республикалық зертхана
• Қалалық клиникалық инфекциялық аурухана

1. Қандай жағдайда коронавируске тест тапсыруға болады?

Ең алдымен, эпидемиологиялық ахуал қиындаған және вирус таралған елдерден келген азаматтар, сондай-ақ, клинискалық белгілер анықталған және коронавирус жұқтырған пациенттермен байланыста болғандар тест тапсырады. Басқа жағдайларда анализ тапсырудың қажеті жоқ.

1. Инфекция жұқтырған адаммен байланыста болғандар не істеуі керек?

Вирус жұқтырған адамммен қандай да бір байланыс болған жағдайда 1406 бірыңғай байланыс нөміріне, еманаға немесе жұқпалы аурулар ауруханасына хабарласу қажет.

1. Өзге мемлекеттерге барып келгендер не істеуі керек?

Коронавирус таралған елдерге барып келген азаматтар 1406 нөміріне қоңырау шалып, өзі жайлы мәлімет беруі тиіс. Сонымен қатар, тіркелген емханасына, жұқпалы ауруларды қабылдайтын ауруханаға хабарласуға болады. Әрі қарай не істеу керектігін мамандардың өздері айтады.

1. Коронавирус жұқтырған адамның отбасы мүшелері не істеуі керек?

Вирус жұқтырған адамның отбасы мүшелері міндетті түрде анализ тапсыруы тиіс. Дәрігерлер тест нәтижесіне қарап оны ауруханаға жатқызу немесе сырқат белгілері болмаған жағдайда үй жағдайында карантинге орналастыру жөнінде шешім қабылдайды.

1. Коронавирустан қалай емдейді?

Кез-келген ауру сияқты коронавирусты да емдеудің белгіленген тәсілдері бар. Нақтырақ айтқанда, вирусқа қарсы әрекет ететін арнайы препараттар мен жеке гигиена талаптары қолданылады.

1. Коронавирус жұқтырғанда үйде емделуге бола ма?

Бұл әр адамның жеке жауапкершілігіне байланысты мәселе. Ауырған адам үй жағдайында карантинге жабылған жағдайда дәрігердің талаптарын бұлжытпай орындауы тиіс. Карантинге жабылған азаматтардың ешқайда шығуына болмайды. Гигиена талаптарын сақтап, бетперде киіп жүрсе, жеке ыдыс-аяқ пайдаланса, қолын сабынмен жуып, зарарсыздандыратын құралдарды қолданса, бөлменің ауасын жиі жаңартып отырса – вирусты отбасы мүшелеріне жұқтыру қаупі төмендейді.

1. Карантин неше күнге созылады?

Карантин 14 күнге созылады. Кейін пациенттер емхана дәрігерлерінің бақылауында болады.

1. Ауырмаған адамдар бетперде киюі қажет пе? Вирустан қорғану үшін қандай бетперде киген дұрыс?

Дені сау адамдарға маска киюдің қажеті жоқ. Дәріханаларда сатылатын кәдімгі үш қабатты бетперде вирустан қорғануға жеткілікті немесе респираторлық бетперделерді пайдалануға болады.

1. Аурудың алдын алу үшін қандай дәрумендерді ішкен дұрыс?

Аонайы дәрумен қабылдаудың қажет жоқ. Қазір дұрыс тамақтанып, жеміс-көкөніс жеген дұрыс. Қоғамдық жерлерден тамақтанбай, үйдің тамағын жеу қажет.

Коронавирус - тыныс алу жолдарының инфекциясын тудыратын вирустың бір түрі, ол әдетте жұмсақ, бірақ сирек жағдайларда өлімге әкелуі мүмкін. Алдын алу немесе емдеу үшін бекітілген вакциналар немесе вирусқа қарсы препараттар жоқ. Коронавирустар - оң сезімдегі бір реттік РНҚ геномы және спиральды симметрияның нуклеокапсиді бар вирустар. Коронавирустар 1960 жылдары табылған; Ең алғашқысы тауықтардағы жұқпалы бронхит вирусы және мұрын қуыстарынан екі адамның вирустары болды, олар кейіннен адамда 229E және коронавирус OC43 деп аталды. Жануарларды жұқтыратын көптеген коронавирустар бар деп саналады, олардың аз бөлігі әзірге адамға тамақ арқылы жұқтырылды. Коронавирус кейбір жағдайларда ағзалардың жеткіліксіздігіне әкелуі мүмкін, сондықтан оны өте қауіпті етеді.

Коронавирустардың түрлері

Коронавирустың жеті штаммы бар:

1. Адамның 229E коронавирусы (HCoV-229E) - Coronavirinae субфамилиясының Alphacoronavirus тұқымдасында, Coridaviridae тұқымдасында, Нидидиралес тәрізді РНҚ вирусының біржақты, оң мағыналы түрі. Адамның коронавирусы OC43-пен қатар, ол жалпы суыққа жауап беретін вирустар қатарына жатады
2. Адамның коронавирусы OC43 (HCoV-OC43) - Betacoronavirus 1 түріндегі кеңейтілген, позитивті РНҚ вирусының қосалқы түрі (Betacoronavirus тұқымдары, Coronavirinae тұқымдасы, Coronaviridae тұқымдасы, Nidovirales бұйрығы)
3. Жедел респираторлық синдромға байланысты коронавирус (SARS-CoV, SARSr-CoV) - жіті респираторлық синдромды тудыратын вирус (SARS)
4. Адамның NL63 немесе HCoV-NL63 коронавирусы - альфакоронавирустың бір түрі, негізінен жас балаларда, қарттарда және жіті респираторлық ауруы бар иммунитеті төмен науқастарда кездеседі.
5. Адамның коронавирусы HKU1 (HCoV-HKU1) - оң генетикалық РНҚ вирусы, оны ген 2-топ немесе Betacoronavirus деп бөледі
6. Таяу Шығыс респираторлық синдромымен байланысты коронавирус (MERS-CoV) немесе EMC / 2012 (HCoV-EMC / 2012) - Betacoronavirus тектес позитивті, бір реттік РНҚ вирусы
7. COVID-19 немесе Ухандық коронавирус немесе 2019 жаңа коронавирус (2019-nCoV) - респираторлық инфекцияны тудыратын және Вухан, Хубэй, Қытай билігі алғаш рет адамнан адамға жұғуының дәлелі болған жұқпалы вирус.

COVID-19 (Ухандық коронавирус)

Бұрын 2 романдық коронавирус (2-nCoV) ретінде белгілі болған жедел респираторлық синдром-2019 (SARS-CoV-2019) оң ритмді РНҚ вирусы болып табылады. Бұл адамдар арасында жұқпалы және коронавирустық аурудың себебі 2019 (COVID-19). Ешқандай вакцина жоқ. 31 жылғы 2019 желтоқсанда Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы 2019-nCoV ретінде ресми түрде тағайындалған коронавирустың жаңа штаммы Қытайдың Ухань қаласында 2019-20 жж. Вухан коронавирусының өршуіне жауап беретіні туралы хабарлады. Вухан штаммы SARS-Co-ға генетикалық ұқсастығы бар 2B тобындағы Betacoronavirus жаңа штамм ретінде анықталды.

Коронавирустың таралуы

Коронавирустың белгілері

Коронавирус ересектер мен балалардағы жалпы суықтың айтарлықтай пайызын тудырады деп саналады. Егде жастағы адамдарда, сондай-ақ жоғары қан қысымы, жүрек немесе қант диабеті сияқты негізгі медициналық проблемалары бар адамдарда ауыр ауру пайда болады. Симптомдар пайда болғанға дейін адамдар вируспен 1-ден 14 күнге дейін ауыруы мүмкін. Кейбір адамдар жұқтырады, бірақ ешқандай белгілері болмайды және өзін нашар сезінбейді. Коронавирустың кейбір белгілері:

1. безгек
2. Руный мұрын
3. Қатты жөтел / құрғақ жөтел
4. Тыныс алу қиындықтары / тыныс алу
5. Ауырсыну / жұлдыру ісінген аденоидтар
6. Ауыр жедел респираторлық синдром
7. Бүйрек жеткіліксіздігі
8. Шаршау
9. Ащы және ауырсыну
10. Бос мұрын
11. Диарея
12. Бронхит, тікелей вирустық бронхит немесе қайталама бактериалды бронхит
13. Пневмония, немесе тікелей вирустық пневмония немесе қайталама бактериалды пневмония

Коронавирустың диагностикасы

Вухан коронавирусы нақты уақыттағы полимеразды тізбекті реакция (RT-PCR) деп аталатын әдісті қолдана отырып сыналады. Бұл әдіс вирустық РНҚ-ны науқастан жиналған үлгіні анықтау үшін қолданылады. Үлгіні тамақтың тампонынан, жөтелден немесе егер науқас қатты ауырса, қанның үлгісінен алуға болады.

Коронавирустың алдын-алу

Бұдан әрі инфекциялардың алдын-алуға арналған стандартты ұсыныстарға мыналар кіреді:

• Алкоголь негізіндегі қолмен үнемі және мұқият тазалаңыз немесе сабынды сумен жуыңыз.
  Неге? Қолыңызды сабынмен немесе сумен жуғанда немесе алкоголь негізіндегі қолмен сүрту қолыңызда болуы мүмкін вирусты өлтіреді.
• Өзіңіз бен жөтелген немесе түшкірген адам арасында кемінде 1 метр (3 фут) қашықтық ұстаңыз. Біреу жөтелгенде немесе түшкіргенде мұрынынан немесе ауызынан кішкене сұйықтық тамшысын шашыратады, оның құрамында вирус болуы мүмкін. Егер сіз тым жақын болсаңыз, тамшылармен дем ала аласыз, оның ішінде егер жөтеліп жатқан адамда ауру болса, COVID-19 вирусы
• Көзге, мұрынға және аузыңызға тигізбеңіз. Қолдар көптеген беттерге тиіп, вирустарды жоя алады. Ластанғаннан кейін қолдар вирусты сіздің көзіңізге, мұрныңызға немесе аузыңызға жібере алады. Сол жерден вирус сіздің денеңізге еніп, сізді ауру етуі мүмкін
• Сіз және айналаңыздағы адамдар тыныс алу гигиенасын ұстанатындығына көз жеткізіңіз. Бұл сіз жөтелгенде немесе түшкірген кезде аузыңызды және мұрныңызды бүгілген шынтақпен немесе тінмен жабуды білдіреді. Содан кейін қолданылған тіндерді дереу тастаңыз. Тамшылар вирус таратады. Тыныс алу гигиенасын ұстану арқылы сіз айналаңыздағы адамдарды суық, тұмау және COVID-19 сияқты вирустардан сақтай аласыз
• Егер сіз өзіңізді нашар сезінсеңіз, үйде болыңыз. Егер сізде қызба, жөтел және тыныс алу қиын болса, дәрігерге хабарласыңыз және алдын-ала қоңырау шалыңыз. Жергілікті денсаулық сақтау органының нұсқауларын орындаңыз. Сіздің аймағыңыздағы жағдай туралы ұлттық және жергілікті билік ең жаңа ақпаратқа ие болады. Алдын-ала қоңырау шалу сіздің медициналық көмекшіңізге тез арада дұрыс медициналық мекемеге бағыттауға мүмкіндік береді. Бұл сізді қорғайды және вирустар мен басқа инфекциялар таралуын болдырмауға көмектеседі
• COVID-19 соңғы нүктелерінен хабардар болыңыз (COVID-19 кең таралған қалалар немесе жергілікті аудандар). Мүмкіндігінше орындарға барудан аулақ болыңыз, әсіресе сіз қарт адам болсаңыз немесе қант диабеті, жүрек немесе өкпе аурулары болса. Осы облыстардың бірінде сізде COVID-19 алу мүмкіндігі жоғары

Коронавирус қалай өлтіреді

Коронавирустың көптеген құрбандары пневмония мен өкпеде ісінуді қоса асқынулардан қайтыс болады. Ауыр пневмония адамды өкпесіне су құйып, сұйықтыққа батырып жіберуі мүмкін. Вирус тыныс алу жүйесінде ісінуді тудырады, бұл өкпеге оттегінің қан ағымына өтуін қиындатады, бұл ағзаның бұзылуына және нәтижесінде өлімге әкеледі.